Η ανθρωπότητα βρίσκεται συνεχώς κάτω από την επικυριαρχία των νεκρών. Για κάθε ανθρώπινο πλάσμα που ζει σήμερα στη Γη αντιστοιχούν πάνω από τριάντα φαντάσματα.

Μπορεί ο Άρθουρ Κλαρκ να αποφαίνεται ποιητικά πως «για κάθε άνθρωπο που κάποτε έζησε, λάμπει στο διάστημα κι ένα αστέρι», αυτό όμως δεν μειώνει καθόλου το γεγονός ότι ζούμε σ’ έναν πλανήτη στοιχειωμένο από αδικαίωτα φαντάσματα. Έναν πλανήτη βαρύ από το αίμα των αδικοχαμένων νεκρών, το βάρος της μνήμης των οποίων είναι συχνά ασήκωτο στις συνειδήσεις των ζωντανών.

Οι νεκροί είναι παρόντες, ιδιαίτερα στις μεταπολεμικές περιόδους. Συμμετέχουν στο μεταπολεμικό πολιτικό παιχνίδι, συμβάλλοντας στον μεταφυσικό εκτροχιασμό της πολιτικής. Αυτό ακριβώς συνέβη μετά το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Στη διάρκειά του δεκάδες εκατομμύρια Ευρωπαίοι κατέβηκαν στην κόλαση των χαρακωμάτων για να υπερασπιστούν με την ίδια τους της ζωή την «Ιδέα της Πατρίδας». Εκατομμύρια άνθρωποι σκοτώθηκαν στα σφαγεία των χαρακωμάτων για κερδίσουν, και να ξαναχάσουν στη συνέχεια, λίγα τετραγωνικά μέτρα λάσπης. Πέθαναν σ’ έναν παράλογο πόλεμο, όχι για τα δικά τους συμφέροντα, ούτε και για το καλό της ανθρωπότητας, αλλά θυσιάστηκαν ως ασήμαντα πιόνια των αντιμαχόμενων εξουσιαστικών ελίτ της Ευρώπης.

Η επιστροφή των νεκρών

Μετά το τέλος του πρώτου τόσο πολύνεκρου και ταυτόχρονα τόσο άσκοπου πολέμου στην ιστορία της ανθρωπότητας, ένα ερώτημα πλανιόταν πάνω από την κατεστραμμένη Ευρώπη: «Τόσα εκατομμύρια άνθρωποι πέθαναν άδικα;». «Για να καθησυχάσεις τους ανθρώπους, αρκεί να τους αρνηθείς το προφανές», παρατηρεί εύστοχα ο Ρομπέρ Μπρεσσόν. Αυτό ακριβώς έκαναν και οι ολοκληρωτικές ιδεολογίες, που κυριολεκτικά άνθησαν ως σαπρόφυτα, την περίοδο του Μεσοπολέμου. Αρνήθηκαν στους Ευρωπαίους το προφανές: ότι θυσιάστηκαν άσκοπα, ότι προσφέρθηκαν ως θυσιαστήριοι αμνοί στην αιμοβόρα «ειδωλολατρία» του  εθνικισμού, που υπηρετεί τον «ερπετικό φλοιό» του ανθρώπινου εγκεφάλου. Έτσι, αντί ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος να γίνει αφορμή για αφύπνιση της ανθρώπινης συνειδητότητας και εξέλιξή της σε νέα επίπεδα ελευθερίας, ηθικής και δικαιοφροσύνης, χρησίμευσε ως βατήρας για μια τρομακτική επίθεση στις βάσεις του ανθρώπινου πολιτισμού, μια επίθεση που πήρε τη μορφή του Ναζισμού.

Μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο οι ενοχές και το βάρος της μνήμης των εκατομμυρίων νεκρών βάραινε ασήκωτα στη σκέψη των επιζησάντων Ευρωπαίων. Η συνεχής αναφορά σ’ αυτούς στην περίοδο του Μεσοπολέμου τους κρατούσε κατά κάποιο τρόπο «ζωντανούς». Ήταν παρόντες στο πολιτικό παιχνίδι, ακυρώνοντας την απόλυτη αξία της πλειοψηφίας, η οποία αποτελεί και τη βάση της δημοκρατίας. Αρκετοί  δημαγωγοί πολιτικοί ισχυρίζονταν πως ερμήνευαν τη βούληση των νεκρών –αυτής της «ουράνιας» πλειοψηφίας– και διακήρυτταν πως είχαν τη νομιμοποίηση (από τους νεκρούς) να προχωρήσουν σε υπέρβαση, ακόμη και ανατροπή των θεσμών, δηλαδή της δημοκρατίας, πράγμα που οδήγησε στην εγκαθίδρυση των ολοκληρωτικών καθεστώτων.

Οι συνεχείς αναφορές στους πεσόντες νεκρούς έφερε λοιπόν τη μεταφυσική στις πολιτικές αντιλήψεις των Ευρωπαίων. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι την ίδια περίοδο οι νεκροί του πολέμου –ανήσυχοι και επικριτικοί– έγιναν αγαπημένο θέμα στην τέχνη του Μεσοπολέμου. Οι τελετές για τους «υπέρ πατρίδος πεσόντες» και οι «Άγνωστοι στρατιώτες» έγιναν σημεία αναφοράς, ως ένας τελετουργικός μηχανισμός ξεπλύματος των ενοχών για το γεγονός ότι τόσα εκατομμύρια άνθρωποι θυσιάστηκαν άσκοπα. Η ιδέα της απόδοσης τιμών στα λείψανα των πεσόντων νεκρών, σε συνδυασμό με μακάβριες τελετουργίες, βρήκε την έκφραση της στον ιδιάζοντα «μυστικισμό του αίματος» της ναζιστικής ιδεολογίας.

Ο Ναζισμός και ο Φασισμός εκμεταλλεύτηκαν τη νεκρολάγνα ατμόσφαιρα του Μεσοπολέμου και την είσοδο της μεταφυσικής στην πολιτική σκέψη, ώστε να αποδεσμευτούν από την αρχή της πλειοψηφίας, και να καταστρέψουν τις εύθραυστες δημοκρατίες. Ειδικότερα ο Ναζισμός επένδυσε στη μεταφυσική του αίματος για ν’ αλλάξει τους όρους της πολιτικής και να επιβάλει τη δημιουργία ενός πολιτισμού βασισμένου στη μαγική κοσμοθέαση (Weltanschauungen), που αντικατέστησε το σταυρό με τη σβάστικα!

Προορισμένος για μια "κοσμοϊστορική αποστολή"

Ο Αδόλφος Χίτλερ και η κοσμοθέαση του, ανδρώθηκαν μέσα στις στάχτες του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Για τον Χίτλερ, που ως τότε φυτοζωούσε χωρίς σκοπό, αυτός ο πόλεμος ήταν θεόσταλτος. «Έπεσα στα γόνατα κι ευχαρίστησα τον ουρανό μέσα από την καρδιά μου για τη χάρη που μου έκανε να μου επιτρέψει να ζω μια τέτοια εποχή», φέρεται να είπε ο Χίτλερ μόλις πήρε στα χέρια του το έγγραφο της κατάταξης του. Ο Χίτλερ επέζησε μέσα από τις σφαγές κι από την άσκοπη αιματοχυσία του Δυτικού Μετώπου και κατάλαβε ότι η ζωή είναι ένας διαρκής αγώνας επικράτησης του ισχυρότερου. Το Σύνταγμα του Λιστ, που υπηρετούσε ως αγγελιοφόρος, συμμετείχε στις σκληρότερες μάχες του μετώπου. Στη μάχη του Υπρ, επέζησαν μόνον οι 611 από τους 3.600 άνδρες του συντάγματος. Ανάμεσα τους κι ο Χίτλερ, που είχε έτσι την ευκαιρία να δοκιμάσει την πίστη του στο προσωπικό του πεπρωμένο, προκαλώντας την προστασία της «Θείας Πρόνοιας», η οποία πίστευε πως τον προφύλαγε, επειδή τον προόριζε για μια κοσμοϊστορική αποστολή!

Ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος προετοίμασε το έδαφος για την άνοδο του Αδόλφου Χίτλερ και της ιδεολογίας Ναζισμού στη Γερμανία. Χωρίς την ταπείνωση της ήττας στο «Μεγάλο Πόλεμο» ο αποτυχημένος καλλιτέχνης και κοινωνικά περιθωριοποιημένος Χίτλερ δεν θα είχε μπει στην πολιτική. Αυτός ο δημαγωγός και ο ταραξίας της μπυραρίας θα έμενε χωρίς ακροατήριο.

Η ήττα της Γερμανίας υπενθύμιζε αμείλικτα ότι δύο εκατομμύρια Γερμανοί στρατιώτες είχαν πεθάνει άδικα στα πεδία των μαχών. Ο Χίτλερ δεν μπορούσε να παραδεχθεί  πως η Γερμανία έχασε τον πόλεμο. «Μήπως όλα αυτά έγιναν για να πέσει η πατρίδα στα χέρια μιας συμμορίας άθλιων εγκληματιών;», παραπονιόταν στο Ο Αγών Μου (Mein Kampf). Όχι, δεν μπορεί να ηττήθηκε, η Γερμανία προδόθηκε!

Ο μύθος της προδοσίας και του «πισώπλατου μαχαιρώματος» του Γερμανικού Στρατού, έγινε κυρίαρχο στοιχείο στο προπαγανδιστικό οπλοστάσιο του Χίτλερ. Η αναζήτηση προδοτών και «εσωτερικών εχθρών», για να τους χρεωθεί η ευθύνη της ήττας, διευκόλυνε την κατασκευή της «σιωνιστικής συνωμοσίας» και την παρουσίαση των Εβραίων ως «πραγματικών ενόχων» –και στη συνέχεια ως εξιλαστήρια θύματα– της γερμανικής ήττας. Η πικρία της ήττας, οι αδικαίωτοι νεκροί, το πολιτικό χάος, η οικονομική εξαθλίωση, η ανεργία, το φυλετικό μίσος και ο αντισημιτισμός, αποτέλεσαν το ιδανικό περιβάλλον για την άνοδο του Χίτλερ, που ήταν ως τότε ένας περιθωριακός καλλιτέχνης με αβέβαιο μέλλον.

Στοχεύοντας στον "ερπετώδη εγκέφαλο"

Η Γερμανία του Μεσοπολέμου αναζητούσε έναν λυτρωτή, έναν ηγέτη που θα αναλάμβανε να υλοποιήσει τα ανεκπλήρωτα όνειρα του γερμανικού λαού, ενώνοντας τον σ’ ένα κοινό πεπρωμένο. «Δεν αγωνιζόμαστε να κάνουμε το λαό ευτυχισμένο. Αγωνιζόμαστε για να του επιβάλλουμε ένα πεπρωμένο», έλεγε ο Ερνστ φον Σάλομον. Αυτό ακριβώς έκανε και ο Χίτλερ. Μετέτρεψε τον γερμανικό λαό σε μάζα και του ανάθεσε την «κοσμοϊστορική αποστολή» να ηγηθεί μιας πρωτόγνωρης επίθεσης στα θεμέλια του ανθρώπινου πολιτισμού! Πως όμως το κατάφερε αυτό;

«Δεν είμαι τίποτε περισσότερο από ένας τυμπανιστής κι ένας σαλπιγκτής που συναθροίζει τις μάζες», συνήθιζε να λέει ο Χίτλερ. Στην πραγματικότητα όμως ήταν ένας μαζικός υπνωτιστής, που συνέπαιρνε τα πλήθη. Παρ’ όλα αυτά οι Γερμανοί δεν θα συνέρεαν για να τον ακούσουν, αν ο ίδιος δεν ήταν μια στρεβλή αντανάκλαση του εθνοψυχισμού τους, που μαστίζεται από την έλλειψη χιούμορ! Σύμφωνα με τον Γκεόργκ Σκότ: «Το μυστικό αυτής της προσωπικότητας βρίσκεται στο γεγονός ότι σ’ αυτήν πήραν ολοζώντανη μορφή όλα όσα βρισκόταν βαθιά κρυμμένα στην ψυχή του γερμανικού λαού...».

Όμως ο Χίτλερ είχε όντως την ικανότητα να «Μιλά». Όχι όμως διανοητικά, αλλά συναισθηματικά. Οι λόγοι του δεν ήταν απλώς ρητορικοί, αλλά επιτηδευμένοι να στοχεύουν στο θυμικό του γερμανικού λαού. Οι Γερμανοί μέθυσαν από τον «Λόγο» του. Ταυτίστηκαν μ’ αυτόν. Σκοπός των χιτλερικών λόγων ήταν να διατηρείται ο λαός σε κατάσταση διαρκούς έκστασης. Να υπάρχει κλίμα μαζικής υστερίας.

Η διαπεραστική φωνή του Χίτλερ έμοιαζε με μαγικό εξορκισμό. Η όψη του έμοιαζε με τοτεμική μάσκα, σαν αυτές που φορούν στις τελετουργίες. «Η δύναμη του να μαγεύει το κοινό παρομοιάστηκε με τις αποκρυφιστικές τέχνες του Αφρικανού σοφού-γιατρού της φυλής ή του Ασιάτη Σαμάνου. Άλλοι τη συνέκριναν με την ευαισθησία ενός διάμεσου και το μαγνητισμό ενός υπνωτιστή», έγραψε χαρακτηριστικά ο ιστορικός Άλαν Μπούλοκ στο βιβλίο του Χίτλερ: Μια Μελέτη της Ιστορίας.

Σε μια εποχή που η δύναμη της χριστιανικής εκκλησίας στη Γερμανία βρισκόταν στο ναδίρ, ο Χίτλερ ικανοποιούσε την ανάγκη του λαού για θρησκευτική αφοσίωση. Μετέτρεψε τον Ναζισμό σε υποκατάστατο της θρησκείας με την προσάρτηση σ’ αυτόν ορισμένων θρησκευτικών στοιχείων. Έτσι καθιερώθηκε η τελετουργική λατρεία των νεκρών, η ιδέα της αναβίωσης με «νέο πνεύμα» του Τάγματος των Τευτόνων Ιπποτών,  η δημιουργία πομπών και μυστικιστικού «σκότους» κ.α.

Ο πρώην αποτυχημένος καλλιτέχνης και γιος ενός Αυστριακού τελωνειακού, απελευθέρωσε τεράστιες δυνάμεις από τα «αρχαία κοιτάσματα»: τις αιμοβόρες θεότητες των αρχαίων Τευτόνων! Δεν απευθύνθηκε στον «ανθώδη εγκέφαλο», αυτή τη λεπτή εγκεφαλική «φλούδα», που θεωρείται έδρα της Λογικής. Αντίθετα στόχευσε στον «ερπετόμορφο εγκέφαλο», την έδρα του πάθους, της οργής, του φόβου, και των ενστίκτων που στηρίζονται στις εκκρίσεις των αδένωμ. Μ’ αυτή την «αλλαγή στόχευσης» ο Χίτλερ υποκατέστησε τις λογικές ιδέες περί Δημοκρατίας, Ηθικής, Δικαίου  κ.α. από τη «φυλή» και το «αίμα».

Οι θεμελιώδεις μύθοι του Ναζισμού

Ο Χίτλερ κατασκεύασε έναν ιδιάζοντα «μυστικισμό του αίματος», όπου το σύνθημα «Γη και Αίμα» (Blut und Boden), έγινε βασικό στοιχείο της ναζιστικής ιδεολογίας. Μιας ιδεολογίας που συνδέθηκε έτσι με την επιθυμία για κατάκτηση ζωτικού χώρου (Lebensraum), και για το σκοπό αυτό χρησιμοποίησε τη «γερμανική» επιστήμη της Γεωπολιτικής ως μέσο για να διαμορφώσει τη φυλετική συνειδητότητα του γερμανικού λαού και να τον προετοιμάσει για την κατάκτηση του κόσμου! Η μυστικιστική θεώρηση του γερμανικού παρελθόντος, της πατρογονικής γης, της εθνότητας, των ηθών και εθίμων, ήταν απαραίτητα για να καλυφθεί η απουσία ενός ολοκληρωμένου και ορθολογικού πολιτικού προγράμματος. Ο Ναζισμός εκμεταλλεύτηκε στο έπακρο το λεγόμενο «Πνεύμα του Έθνους» (Volkgeist),  που εισήγαγαν οι Γερμανοί Ρομαντικοί του 19ου αιώνα. «Έχουμε επιλεγεί από τη Μοίρα ως μάρτυρες καταστροφής, που θα είναι η μέγιστη επιβεβαίωση της ορθότητας της Volkisch θεωρίας», διακήρυττε ο Χίτλερ στο γερμανικό λαό.

Ο Χίτλερ, όπως προαναφέραμε, δεν εμφανίστηκε στη Γερμανία ως κεραυνός εν αιθρία. Υπήρχαν πολλά πράγματα μέσα στη χώρα που προετοίμασαν την εμφάνιση του. Ένα από αυτά ήταν και ο πανίσχυρος «μύθος του Ράϊχ», που αποτέλεσε τη βάση του γερμανικού εθνικισμού των αρχών του 20ου αιώνα. Εκείνη την εποχή ήταν έντονο το μυστικιστικό αίτημα για την επανεγκαθίδρυση του Πρώτου Ράιχ του Φρειδερίκου Μπαρμπαρόσα –μια ιστορική προσωπικότητα που ο Χίτλερ θαύμαζε απεριόριστα, γι’ αυτόν και ονόμασε την επίθεση στη Ρωσία «Επιχείρηση Μπαρμπαρόσα». Σύμφωνα με έναν μεσαιωνικό θρύλο ο Μπαρμπαρόσα κοιμόταν μέσα στο ιερό του όρος στη Θουριγγία και θα ξυπνούσε όταν θα ξαναγεννιόταν το μεγάλο Ράιχ, κάτι που ο Χίτλερ θεωρούσε ως προσωπική «αποστολή» και «όραμα» του: «Η Θεία Πρόνοια μου έχει αναθέσει την αποστολή να επανενώσω τους γερμανικούς λαούς...» (Λόγος του Χίτλερ μετά την προσάρτηση της Αυστρίας το 1938).

Λάτρης της γερμανικής μυθολογίας –διάβαζε ανελλιπώς το βιβλίο Θρύλοι Θεών και Ηρώων: Οι Θησαυροί της Γερμανικής Μυθολογίας–, του παγγερμανισμού, του τευτονικού παγανισμού και της ανωτερότητας της «άριας φυλής», ο Χίτλερ σχημάτισε μια «κοσμοθέαση», που έβλεπε την εξέλιξη της ανθρώπινης ιστορίας ως μια σειρά φυλετικών αγώνων, που θα τέλειωνε με την επικράτηση και την απόλυτη κυριαρχία της Άριας φυλής, της Herrenvolk (Ανώτερης Φυλής). Σύμφωνα με τον Ναζιστικό μύθο «ενιαίο ανθρώπινο είδος δεν υπάρχει. Ιστορία, αν υπάρχει, είναι μονάχα της Άριας φυλής. Οι άλλοι λαοί έχουν σκοπό να γίνουν φορτηγά ζώα, να υπηρετήσουν τη γερμανική φυλή ή να εξοντωθούν για να της αφήσουν ζωτικό χώρο!»

Η κληρονομιά του Χίτλερ δεν ήταν μονάχα μια κατεστραμμένη Γερμανία και Ευρώπη. Ήταν ο αιώνιος στιγματισμός των Γερμανών, ως λαού που απαρνήθηκε τον πολιτισμό, τον ανθρωπισμό και τον Χριστιανισμό, για να υπηρετήσει τη Δύναμη του Κακού –δηλαδή τον «ερπετώδη εγκέφαλο», γνωστό και ως «Θηρίο»–, που εμφανίστηκε στο πρόσωπο του Χίτλερ. Ήταν επίσης και η αποτυχία διασύνδεσης της φυλετικής θεωρίας με τον εθνικισμό. Ως γνωστόν  στους Γερμανούς το έθνος συγχέεται με την έννοια της φυλής, το γερμανικό Volk. Δεν είναι παράξενο λοιπόν που ακόμη και σήμερα η Γερμανία δαιμονοποιεί το έθνος-κράτος, θέλοντας να ξεφορτωθεί το ναζιστικό της παρελθόν…