Ο εορτασμός της ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΗΜΕΡΑΣ ΤΩΝ ΖΩΩΝ ξεκίνησε το 1931 στη Φλωρεντία σ’ ένα συνέδριο περιβαλλοντιστών, ως ένας τρόπος ευαισθητοποίησης κοινού και ειδικών για τα υπό εξαφάνιση είδη ζώων.

Από το 1931 μέχρι σήμερα, η γιορτή διευρύνθηκε και περιλαμβάνει πλέον όλα τα είδη του ζωικού βασιλείου.

Ημέρα του παγκόσμιου προβληματισμού για τους συγκατοίκους μας στον πλανήτη Γη καθιερώθηκε η 4η Οκτωβρίου, ημέρα εορτασμού της μνήμης του Αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης, (πέθανε στις 3 Οκτωβρίου 1226), που έχει αναγορευτεί από την Καθολική Εκκλησία ως προστάτης των ζώων και του περιβάλλοντος.

Σύμφωνα με στοιχεία της περιβαλλοντικής οργάνωσης WWF ένα στα τέσσερα θηλαστικά και ένα στα οκτώ πουλιά που απαντώνται στον κόσμο απειλούνται με εξαφάνιση στο κοντινό μέλλον. Στη χώρα μας, μια από τις πλουσιότερες σε βιοποικιλότητα χώρες της Ευρώπης, βρίσκονται σε κίνδυνο 29 είδη θηλαστικών, ενώ το 15% (171 είδη) των σπονδυλόζωων της Ελλάδας είναι πιθανό να εξαφανιστεί στο βραχυπρόθεσμο ή μακροπρόθεσμο μέλλον. Πολλά από τα ζώα που γνωρίσαμε και αγαπήσαμε ως παιδιά διατρέχουν μεγάλο κίνδυνο: το κοινό δελφίνι, το ελάφι, ο πελαργός, το τσακάλι, οι θαλάσσιες χελώνες. Ο κατάλογος είναι μακρύς και δυστυχώς τα τελευταία χρόνια διαρκώς διευρύνεται.

Οι κυριότερες απειλές για αυτά τα είδη εντοπίζονται στη συρρίκνωση και απώλεια των βιοτόπων τους, την υπεραλίευση και την παρεμπίπτουσα αλιεία, τη ρύπανση αέρα, εδάφους και υδάτων και την κλιματική αλλαγή.

Κίνδυνο για τα ζώα αποτελούν και τα διάφορα πειράματα που γίνονται ανεξέλεγκτα και χωρίς όρια επάνω τους για ερευνητικούς σκοπούς. Σύμφωνα με τον σύλλογο «Πολίτες για τα Δικαιώματα της Φύσης και της Ζωής» (ΠΟΦΥΖΩ), 12.000.000 ζώα χρησιμοποιήθηκαν ως αντικείμενα πειραμάτων κατά τη διάρκεια του 2008, μόνο στα ευρωπαϊκά ερευνητικά εργαστήρια, με βάση στοιχεία στατιστικής μελέτης που δημοσιοποιήθηκε από την European Commission, τον Σεπτέμβριο του 2010.

Τα περισσότερα πειράματα σε ζώα είναι άσκοπα και ανώφελα, όχι μόνο για λόγους ηθικής και ανθρωπιάς, αλλά και επιστημονικότητας, αφού έρευνες αποδεικνύουν ότι, τουλάχιστον στην ιατρική και τη φαρμακολογία, μόνο 5-25% των ουσιών που δοκιμάζονται επιτυχώς στα ζώα, έχουν το ίδιο αποτέλεσμα και στους ανθρώπους, καθιστώντας τις φαρμακευτικές δοκιμές σε ζώα αναξιόπιστες και επικίνδυνες και όλο και περισσότεροι επιστήμονες αναγνωρίζουν πλέον, πως η έρευνα που προορίζεται για ανθρώπινη χρήση πρέπει να γίνεται αποκλειστικά με μεθόδους που «αναπαράγουν» τις συνθήκες του ανθρώπινου οργανισμού ή στον ίδιο τον ανθρώπινο οργανισμό.

Τα ζώα είναι συναισθανόμενα όντα και η ζωή τους έχει αξία από μόνη της. Δεν αποτελούν μέσα για τους σκοπούς του ανθρώπου. Τα πειράματα σε ζώα είναι απάνθρωπα και άτοπα, αφού ξεκινάνε από τον λανθασμένο συλλογισμό ότι τα ζώα μας ανήκουν.

Την πρώτη θέση στα πειράματα με ζώα κατέχει η Γαλλία, τη δεύτερη το Ηνωμένο Βασίλειο και ακολουθούν: Γερμανία, Ισπανία, Εσθονία, Ιρλανδία, Αυστρία, Πορτογαλία, ενώ η Ελλάδα κατέχει μία από τις τελευταίες θέσεις.

Η Διεθνής Διακήρυξη των δικαιωμάτων των ζώων (1978)

Το Σεπτέμβριο του 1977, στο πλαίσιο διεθνούς συνάντησης με θέμα τα δικαιώματα των ζώων, η οποία έλαβε χώρα στο Λονδίνο, υιοθετήθηκε από την Διεθνή Ένωση Δικαιωμάτων των Ζώων και άλλες οργανώσεις το κείμενο της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων των Ζώων. Η Διακήρυξη υπογράφηκε στο Παρίσι τον Οκτώβριο του 1978.

 «Λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ζωή είναι ενιαία, ότι όλα τα είδη έχουν κοινή καταγωγή και διαφοροποιούνται υπό το νόμο της εξέλιξης των ειδών, λαμβάνοντας υπόψη ότι όλα τα ζωντανά όντα έχουν φυσικά δικαιώματα και κάθε ζώο με νευρικό σύστημα έχει συγκεκριμένα δικαιώματα, λαμβάνοντας υπόψη ότι η περιφρόνηση ή και απλή άγνοια αυτών των φυσικών δικαιωμάτων είναι επιζήμια για την φύση και επιτρέπει στους ανθρώπους να διαπράττουν εγκλήματα εναντίον των ζώων, δεδομένου ότι η συνύπαρξη των ειδών, προϋποθέτει την αναγνώριση εκ μέρους του ανθρωπίνου είδους, του δικαιώματος στη ζωή και των υπολοίπων ζώων και δεδομένου ότι ο σεβασμός των ζώων από τους ανθρώπους είναι αδιαχώριστος με τον αντίστοιχο σεβασμό ανθρώπου προς άνθρωπο, διακηρύσσεται ότι:

Άρθρο 1

Όλα τα ζώα γεννιούνται με ίσα δικαιώματα στη ζωή και στη δυνατότητα ύπαρξης.

Άρθρο 2

1. Ο άνθρωπος οφείλει να σέβεται τη ζωή κάθε ζώου.

2. Ο άνθρωπος ανήκει στο ζωικό βασίλειο και δεν μπορεί να εξοντώνει ή να εκμεταλλεύεται τα άλλα είδη του ζωικού βασιλείου. Αντίθετα, οφείλει να χρησιμοποιεί τις γνώσεις για το καλό των ζώων. 

3. Κάθε ζώο δικαιούται φροντίδας, προσοχής και προστασίας από τον άνθρωπο.

Άρθρο 3

1. Κανένα ζώο δεν πρέπει να υποβάλλεται σε κακομεταχείριση ή απάνθρωπη συμπεριφορά.

2. Αν η θανάτωση ενός ζώου θεωρηθεί υποχρεωτική πρέπει να γίνεις στιγμιαία, ανώδυνα και χωρίς καμιά πρόκληση αγωνίας του ζώου.

Άρθρο 4

1. Κάθε ζώο δικαιούται να ζήσει στο φυσικό του χώρο (γη, θάλασσα, αέρας) και να αναπαράγεται σύμφωνα με τους φυσικούς νόμους.

2. Η στέρηση ελευθερίας του ζώου ακόμη κι αν γίνεται για μορφωτικούς σκοπούς είναι αντίθετη προς τη διακήρυξη δικαιωμάτων αυτού.

Άρθρο 5

1. Κάθε ζώο που από παράδοση θεωρείται κατοικίδιο δικαιούται να ζήσει με το ρυθμό και τις συνθήκες ζωής και ελευθερίας που αντιστοιχούν στο είδος του.

2. Η διαφοροποίηση αυτών των συνθηκών από τον άνθρωπο έχει σκοπούς κερδοσκοπικούς και είναι αντίθετη προς τη διακήρυξη.

Άρθρο 6

1. Κάθε ζώο που αποτελεί σύντροφο του ανθρώπου έχει δικαίωμα διάρκειας ζωής ανάλογης με τη φυσική του μακροβιότητα.

2. Η εγκατάλειψη ενός ζώου θεωρείται πράξη απάνθρωπη και εξευτελιστική.

Άρθρο 7

Αναφορικά με τα ζώα που προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στον άνθρωπο, η διάρκεια και η ένταση δουλειάς πρέπει να είναι σε λογικά πλαίσια, η διατροφή τους ικανοποιητική και η ανάπαυσή τους υποχρεωτική.

Άρθρο 8

1. Οποιοσδήποτε πειραματισμός πάνω στα ζώα, ιατρικός, επιστημονικός κ.λπ., αντιτίθεται προς τα δικαιώματα των ζώων, εφόσον προκαλεί πόνο σωματικό ή ψυχικό.

2. Πρέπει να επιδιώκεται η αντικατάσταση του πειραματισμού πάνω στα ζώα από άλλες υπάρχουσες τεχνικές.

Άρθρο 9

Τα ζώα που εκτρέφονται για τη διατροφή του ανθρώπου πρέπει να στεγάζονται, να τρέφονται, να μετακινούνται και να θανατώνονται χωρίς πρόκληση πόνου και αγωνίας.

Άρθρο 10

1. Απαγορεύεται η εκμετάλλευση των ζώων για τη διασκέδαση των ανθρώπων.

2. Η έκθεση ζώου και τα θεάματα που χρησιμοποιούν ζώα αποτελούν καταστρατήγηση της αξιοπρέπειας και του σεβασμού προς τη ζωή του ζώου.

Άρθρο 11

Κάθε πράξη που χωρίς λόγο προκαλεί θάνατο ζώου είναι βιοκτονία, είναι έγκλημα απέναντι στη ζωή.

Άρθρο 12

1. Κάθε πράξη που προκαλεί θάνατο μεγάλου αριθμού άγριων ζώων αποτελεί «γενοκτονία», έγκλημα απέναντι στο είδος.

2. Η μόλυνση και οποιαδήποτε καταστροφή του φυσικού μας περιβάλλοντος οδηγούν στη γενοκτονία.

Άρθρο 13

1. Σεβασμός επιβάλλεται ακόμη και στο νεκρό ζώο.

2. Κάθε σκηνή βίας στην τηλεόραση και το σινεμά, με θύματα ζώα πρέπει να απαγορευτεί και μόνο οι σκηνές που έχουν σκοπό να ενημερώσουν για τα δικαιώματα των ζώων οφείλουν να προβάλλονται.

Άρθρο 14

1. Οι οργανισμοί προστασίας και προάσπισης των ζώων πρέπει να αντιπροσωπεύονται από κάθε κυβέρνηση.

2. Τα δικαιώματα του ζώου πρέπει να κατοχυρωθούν απ’ τους νόμους, όπως ακριβώς και τα δικαιώματα του ανθρώπου.

ΔΙΕΘΝΗΣ ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΖΩΩΝ»