Το κείμενο αυτό προέρχεται από μακροχρόνιο  φιλοσοφικό αλλά και πρακτικό  προβληματισμό κατά την προσωπική μου πορεία, διά μέσου των δοκιμασιών τις οποίες δίνει η ζωή σε όλους μας.

Δεν υπάρχουν «επιστημονικές» τεκμηριώσεις, και όσα λέγονται είναι αποτέλεσμα προσωπικής έμπνευσης. Ο λόγος της συγγραφής και δημοσίευσής του είναι ότι πιστεύω πως πρέπει να μοιραστώ αυτήν την έμπνευση με όσους είναι ανοιχτοί σε τέτοιου είδους προσεγγίσεις.

Μιλώντας γιά την φύση της ασθένειας

Μετά από πρόσφατη επίσκεψη μου σε νοσοκομεία της Αθήνας και έχοντας την δυσάρεστη εμπειρία του να παρακολουθήσω από κοντά την εξέλιξη μιάς βαριάς ασθένειας φιλικού προσώπου προβληματίστηκα πάνω στην φύση της ασθένειας και τον τρόπο αντιμετώπισης της στην σύγχρονη κοινωνία .

Όχι ,δεν θα μιλήσω γιά το σύστημα υγείας και νοσηλείας στην χώρα μας .

Πολλές σελίδες έχουν γραφτεί γιά τα προβλήματα της περίθαλψης στην χώρα μας και μία επίσκεψη σε κρατικό νοσοκομείο και μάλιστα σε μέρα εφημερία , μπορεί να δώσει πλήρη την εικόνα της εξαθλίωσης της ανθρώπινης ύπαρξης σε κατάστασης έσχατης ανάγκης.

Αλλά φυσικά , όταν φτάνει κανείς εκεί τι άλλο μπορεί να κάνει από το να υπομείνει τα πάντα προς χάριν μίας παράτασης ζωής με οποιουσδήποτε όρους.

Η ρίζα όμως του κακού βρίσκεται πολύ πιο βαθιά .

Η παρανόηση

Όλα τα σχετικά με την υγεία και θεραπεία της ασθένειας έχουν πάρει στραβό δρόμο γιατί βασίστηκαν σε μία τεράστια παρανόηση.

Η παρανόηση αυτή έγκειται στο ότι η ασθένεια είναι κάτι το εξωγενές , που προέρχεται από μικρόβια, ιούς, κληρονομικές παθήσεις ή στη «κακή μας τύχη» και άρα ώς εξωγενής παράγων πρέπει και να αντιμετωπίζεται επιθετικά δηλ. με φάρμακα, αφαιρέσεις οργάνων, περιοριστικές αγωγές κ.λ.π  και κατά τα άλλα είναι να μην σου τύχει.....

Φυσικά αυτή η παθητική αντίληψη έχει καλλιεργηθεί και καλλιεργείται προς μεγάλη χαρά όλων των φαρμακοβιομηχανιών που αποθησαυρίζουν τεράστια ποσά ετήσια , ενώ δεν κάνουν τίποτα περισσότερο από το να πουλάνε ελπίδες αθανασίας σε θνητούς.

Φυσικά όλα αυτά δεν μπορούσαν παρά να συμβαίνουν έτσι από την στιγμή που η ασθένεια έχει αντιμετωπιστεί με τον τρόπο που αναφέραμε παραπάνω.

Ήδη όμως, το αδιέξοδο στο οποίο οδηγείται η σύγχρονη ιατρική και ιδιαίτερα στις μοιραίες ασθένειες της εποχής μας, γίνεται όλο και πιο φανερό και έχει αρχίσει ήδη να αναπτύσσεται ένας νέος προβληματισμός πάνω σε ότι αφορά την φύση της ασθένειας και τον τρόπο πρόληψης και θεραπείας.

Η ασθένεια δεν εκδηλώνεται σχεδόν ποτέ ξαφνικά .

Τις περισσότερες φορές εμφανίζεται πρώτα σαν διαταραχή στο συναισθηματικό-ψυχολογικό επίπεδο , όπου συνήθως παραμένει γιά αρκετό χρονικό διάστημα, ζητώντας λύση.

Αυτή είναι μία κρίσιμη περίοδος για την ασθένεια, κατά την οποία μπορούμε να παρέμβουμε πραγματικά και να αποτρέψουμε το επόμενο στάδιο πού είναι η σωματοποίησή της δηλ. η έκδήλωσή της στο σώμα.

Όμως την περίοδο αυτή αρχίζει η μεγάλη παρανόηση.

Ή αγνοούμε αυτές τις μείζονες προειδοποιήσεις του εαυτού μας, συνεχίζοντας να ζούμε με το πρόβλημα « σα να μην συμβαίνει τίποτα», ή καταφεύγουμε στον ψυχίατρο να λύση την διαταραχή αυτή παρεμβαίνοντας πάλι από τα έξω δηλ. με φάρμακα , ή πάμε σε ψυχαναλυτή , ο οποίος εντοπίζει την διαταραχή μεν .αλλά σχεδόν ποτέ δεν μπορεί να δώσει οδηγίες ριζικής αντιμετώπισης, αποδίδοντας το πρόβλημα σε τραύματα της παιδικής ηλικίας, στις γονεϊκές σχέσεις κ.λ.π

Κανένας από τους παραπάνω τρόπους δεν είναι αρκετά αποτελεσματικός γιά την ριζική αντιμετώπιση του προβλήματος.

Έτσι το αμέσως επόμενο στάδιο είναι η σωματοποίηση της νόσου ,  με μία «νέα νόσο» , που στην πραγματικότητα δεν είναι άλλη από αυτήν, από την οποία ήδη πάσχαμε (διαφέρει μόνο κατ’ όνομα).

Η πρώτη κατανόηση , είναι ότι η διαταραχή είναι μία από την αρχή μέχρι το τέλος.

Οι εκδηλώσεις της στα διάφορα στάδια όμως διαφέρουν, έτσι ώστε να δίνονται διαφορετικά ονόματα στο ίδιο πράγμα.

Εξάλλου η ομοιοπαθητική ιατρική έχει δώσει ήδη τέτοια περιγραφή γιά την ασθένεια , την οποία αντιμετωπίζει σαν μία γενικότερη κάμψη του οργανισμού, τα δε  ομοιοπαθητικά σκευάσματα . αντιμετωπίζουν πάντα τον ανθρώπινο οργανισμό στο σύνολό του και ποτέ ένα μεμονωμένο όργανο που πάσχει.

Η πρώτη εκδήλωση

Πως όμως εμφανίζεται η πρώτη διαταραχή ;

Εδώ θα χρειαστεί λιγάκι φιλοσοφία, αλλά μήπως είναι απαραίτητη γιά να κατανοήσουμε την πραγματική φύση της ασθένειας;

Εξάλλου όλες οι απλοϊκές θρησκευτικές ερμηνείες των ασθενειών και των άλλων δεινών του ανθρώπου τον θέλουν να πάσχει εξ αιτίας των αμαρτιών του.......

Φυσικά κάτι τέτοιο καταρρίπτεται αμέσως διότι βλέπουμε θεοσεβούμενους κατά τα άλλα ανθρώπους να βασανίζονται από φρικτές ασθένειες αλλά και μικρά παιδιά, πού πότε πρόλαβαν να «αμαρτήσουν»;

Επειδή όμως σε κάθε λαϊκή δοξασία υπάρχει ένα ψήγμα αλήθειας ,πολύ καλά κρυμμένο , έτσι και σ’ αυτήν την απλοϊκή ερμηνεία της ασθένειας υπάρχει κριμένη μία μικρή αλήθεια.

Θα προσπαθήσω να ρίξω φως μέσα από τις δικές μου σκέψεις.

Λέω , ότι πράγματι η ασθένεια είναι ποινή, όχι βέβαια γιά τις αμαρτίες, με την στενή έννοια αλλά γιά το ότι αδιαφορήσαμε γι αυτά που η ζωή μας κάλεσε να αναπτύξουμε κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο και με τις υψηλότερες προδιαγραφές.

Ο άνθρωπος γεννιέται «προικισμένος» με διάφορες ικανότητες , που διαφέρουν στον καθένα μας.

Αυτές υπάρχουν εν σπέρματι και μένει στην ελεύθερη επιλογή μας το να τις αναπτύξουμε ή όχι.

Ορισμένες φορές η ανάγκη ανάπτυξης των ικανοτήτων αυτών είναι από την φύση τους τόσο πιεστική , που ο άνθρωπος δεν μπορεί σχεδόν να κάνει αλλιώς παρά να τις καλλιεργήσει.

Τις περισσότερες όμως φορές η ανάγκη γιά ανάπτυξη των φυσικών ικανοτήτων επιχειρείται άτολμα σε μικρή ηλικία , όπου τις περισσότερες φορές καταπνίγεται από το κοινωνικό κατεστημένο, ιδιαίτερα αν οι δεξιότητες αυτές αντιβαίνουν στα κοινωνικά αποδεκτά πρότυπα.

Έτσι σιγά σιγά αλλά σταθερά κάθε προσπάθεια για διαφοροποίηση του ατόμου, ελέγχεται απόλυτα ώστε να φτάσει αυτός να συμμορφωθεί με τα πρότυπα που ορίζει η εκάστοτε κοινωνία , όπου βασιλεύει η αυταπάτη και όπου πολύ μικρές ποικιλίες δυνατοτήτων διατίθενται προς επιλογή. «Ανεπαισθήτως εκτίστηκαν γύρω μου τα Τείχη........» (Καβάφης).

Η Ασθένεια , λοιπόν , εκδηλώνεται στην αρχή σαν αίσθημα προσωπικής ανεπάρκειας (άλλα  θέλαμε να κάνουμε και άλλα κάναμε στην ζωή) .

Αυτή είναι η πρώτη κρούση της συνείδησης, που αποτελεί την πρώτη προειδοποίηση.

Αμέσως μετά και αφού έχουμε μείνει αδρανείς στην προειδοποίηση αυτή, έρχεται το ψυχολογικό πρόβλημα (καταθλίψεις κάθε είδους, μανίες, εξαρτήσεις κ.λ.π) και τέλος αφού παραμείνουμε αδιάφοροι και σ αυτήν την προειδοποίηση , το πρόβλημα σωματοποιείται και παίρνει την μορφή της ασθένειας.

Το μέγα λάθος που συνοδεύει αυτό το σκηνικό και συνδράμει στην εξέλιξη της ασθένειας με τον τρόπο που περιγράψαμε, είναι η αποκλειστικά φαρμακευτική αντιμετώπιση της κάθε φάσης, με σκοπό την «θεραπεία» της.

Τι επακολουθεί

Όταν βρίσκεται κάποιος στο στάδιο της κατάθλιψης (που προκύπτει από την αίσθηση προσωπικής ανεπάρκειας , που προκύπτει από την ελλιπή εκδήλωση των ιδιοτήτων του καθενός μας , παίρνοντας φάρμακα εναντίον της κατάθλιψης, στην πραγματικότητα συγκαλύπτει το πρόβλημά του οδηγώντας το πιο βαθιά μέσα του.

Μπορεί λοιπόν με τα φάρμακα να ξεγελάει τα όργανά του  έχοντας ίσως την ψευδαίσθηση της ισορροπίας , αλλά σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να ξεγελάσει τον ίδιο του τον εαυτό, ο οποίος άλλα ζητούσε και άλλα του έδωσαν.

Το πρόβλημα, λοιπόν, έχοντας συγκαλυφθεί τουλάχιστον εξωτερικά, αρχίζει να στρέφεται προς τα έσω προσβάλλοντας κάποια ζωτικά όργανα.

Όσο μεγαλύτερος είναι ο βαθμός της συγκάλυψης, τόσο πιο βαθιά είναι η οργανική βλάβη που προκαλείται.

Όταν δε η εξαπάτηση του εαυτού φτάσει σε ακραίο βαθμό , τότε το πρόβλημα στρέφεται τόσο βαθιά , ώστε φθάνει στο κύτταρο , το οποίο και αλλοιώνει προκαλώντας τον καρκίνο.

Στην πραγματικότητα , αυτό που συμβαίνει στον καρκίνο είναι ότι κάποιος έχει τόσο πολύ διαστρεβλώσει τον ίδιο του εαυτό και μεταλλάξει την πραγματική του φύση, ώστε η μετάλλαξη αυτή να φτάσει μέχρι τον πυρήνα του κυττάρου του και να το μεταλλάξει σε καρκινικό.

Να λοιπόν γιατί, η έρευνα προς την θεραπεία του καρκίνου μέχρι στιγμής μόνο παρατάσεις ζωής μπορεί να υποσχεθεί, διότι προσπαθούν παρεμβαίνοντας εξωτερικά να θεραπεύσουν κάτι που η ίδια η φύση του ανθρώπου προκαλεί, σαν έσχατη κραυγή γιά την καταπάτηση της.

Ο δρόμος της αλήθειας

Το εύλογο ερώτημα που προκύπτει μετά απ όλα αυτά είναι πως μπορούμε να σεβαστούμε την φύση, να εξελίξουμε τις εν δυνάμει ικανότητες μας και να αποφύγουμε έτσι τις συνέπειες μίας σοβαρής ασθένειας, η ακόμα και να προκαλέσουμε την θεραπεία της.

Αυτό μπορεί να ακούγεται περίπλοκο αλλά στην βάση του είναι αρκετά απλό.

Το πρώτο και σημαντικότερο βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση είναι η ανά πάσα στιγμή γνώση της αλήθειας γιά όλα τα πράγματα.

Το να ζούμε μέσα στην αλήθεια είναι ο θεμέλιος λίθος γιά την ψυχική και σωματική μας υγεία.

Αυτή η αρχή είναι μεν απλή στην διατύπωση της , γίνεται όμως αφάνταστα δύσκολη, αν λάβει κανείς υπ όψη του ότι έχουμε συνηθίσει να ζούμε μέσα σε μία πλαστή πραγματικότητα, με πολλά ψεύτικα πρότυπα, υιοθετώντας και συντηρώντας ψεύτικες καταστάσεις γύρω μας και εξαπατώντας τον εαυτό μας καθημερινά σε όλα τα επίπεδα.

Η πλήρης αποκάλυψη της αλήθειας μέσα και έξω μας πολλές φορές γίνεται αρκετά οδυνηρή και απαιτεί μεγάλο ψυχικό σθένος. Το δε κόστος πολλές φορές των συνεπειών είναι επίσης μεγάλο, διότι καταρρίπτονται μύθοι γιά πρόσωπα, καταστάσεις και πιστεύω, έτσι ώστε ελάχιστοι άνθρωποι θα έδειχναν την προθυμία να λειτουργήσουν κατ’ αυτόν τον τρόπο.

Το να λειτουργούμε με τις «ευκολίες μας» , μέσα στις οποίες περιλαμβάνεται και η συνεχής αυταπάτη , είναι η προτιμότερη οδός γιά τους περισσότερους ανθρώπους.

Η αποκάλυψη της Αλήθειας, λοιπόν, είναι κάτι που απαιτεί συνεχή και συστηματική προσπάθεια , τουλάχιστον μέχρι αυτός ο τρόπος σκέψης να γίνει αυτόματος, διότι η Αλήθεια δεν είναι ένα σύνολο κανόνων , που μπορεί κανείς να μάθει και άρα να λύσει το πρόβλημά του.

Η Αλήθεια είναι η αποκαλυπτική λειτουργία της συνείδησης πάνω στα γεγονότα.

Η κατάκτηση της λειτουργίας της αλήθειας είναι μία εκπαιδευτική διαδικασία που χρειάζεται συνεχή και συστηματική προσπάθεια. Δεν είναι κάτι που γίνεται αυτόματα , γιατί το εύκολο και άρα αυτόματο στον άνθρωπο είναι το ψέμα και η αυταπάτη.

Με την απόκτηση περισσότερης, λοιπόν, συνείδησης  αρχίζει να κινητοποιείται η διαδικασία αναζήτησης της αλήθειας .

Αν το να ζούμε με την αλήθεια είναι ένας σημαντικός παράγων στην διατήρηση της υγείας μας, ένας εξίσου σημαντικός παράγων που συντελεί προς αυτήν την κατεύθυνση είναι η διαρκής ανάπτυξη σε υψηλό επίπεδο των εν δυνάμει δυνατοτήτων μας.

Αν η έκφραση «σε ψηλό επίπεδο» χρειάζεται περαιτέρω διευκρίνηση, μπορεί να δοθεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, πολύ συνηθισμένο στην σημερινή κοινωνία.

Γεννιέται κάποιος με το χαρακτηριστικό της μεγάλης ευαισθησίας.

Ο ίδιος άνθρωπος μπορεί να αναπτύξει το χαρακτηριστικό αυτό κατά τους εξής εκ διαμέτρου αντίθετους τρόπους:

Να γίνει θύμα επιτηδείων που θα εκμεταλλεύονται την ευαισθησία του εξαπατώντας τον, και επειδή δεν θα αντέχει αυτόν τον κόσμο να καταφύγει σε κάπνισμα , αλκοόλ η και ναρκωτικά.

Να εκφράσει την ευαισθησία του καλλιτεχνικά και να γίνει ένας ταλαντούχος ζωγράφος, μουσικός, χορευτής κ.λ.π

Είναι προφανές πως το ίδιο χαρακτηριστικό μπορεί να οδηγήσει σε δύο εκ διαμέτρου αντίθετες καταστάσεις.

Το ίδιο δίπολο εκδηλώσεων μπορεί να υπάρξει γιά τις περισσότερες ικανότητες και επειδή ο άνθρωπος προτιμά να κάνει τα εύκολα, αντιλαμβανόμαστε γιατί αναπτύσσονται συνήθως οι αρνητικές τάσεις μίας ιδιότητας.

Είναι προφανές , λοιπόν , πως ένας ναρκομανής αν «κόψει» τα ναρκωτικά και δεν εκδηλώσει δημιουργικά την ευαισθησία του με άλλους τρόπους , θα εκδηλώσει μίας μορφής ασθένεια, που θα έχει να κάνει με την καταπιεσμένη ευαισθησία.

Αυτό στα περισσότερα κέντρα αντιμετώπισης τέτοιων ατόμων το έχουν ήδη περιλάβει στο ρεπερτόριο της θεραπείας, (βλέπε εργασιοθεραπεία, ζωγραφική, καλαθοπλεκτική κ.λ.π) , αλλά πιστεύω ότι ο κάθε άνθρωπος είναι μία εξειδικευμένη περίπτωση και δεν υπάρχουν συνταγές, επομένως χωρίς ατομική συνείδηση του πάσχοντος δεν υπάρχει θεραπεία.

Κι αυτό έχει γίνει ήδη αντιληπτό στις ΗΠΑ όπου στο ασθενή ανακοινώνεται πλήρως η κατάσταση της υγείας του, χωρίς να αποκρύπτεται η αλήθεια.

Αυτό μπορεί σε ορισμένες περιπτώσεις να είναι πολύ οδυνηρό, αλλά, αν κάτι θεμελιώθηκε στο ψέμα και την αυταπάτη, μόνο βγαίνοντας από αυτήν υπάρχουν ελπίδες να ξεριζωθεί.

Το κακό είναι ότι οι ανακοινώσεις των γιατρών παραμένουν στο επίπεδο της ενημέρωσης του ασθενούς προσθέτοντας ίσως και κάποια παρήγορα λόγια ώστε και πάλι να χρυσώσουν το πικρό χάπι, που μόλις έδωσαν.

Η σωστή κατά την γνώμη μου ενημέρωση του ασθενούς θα έπρεπε να είναι ότι πάσχει από κάτι που μπορεί να τον σκοτώσει η να τον ταλαιπωρήσει αφάνταστα και θα πρέπει να αλλάξει τελείως νοοτροπία και τρόπο θεώρησης των πραγμάτων αν θέλει να βάλει τις βάσεις της θεραπείας του.

Ας δούμε όμως σε τι συνίσταται αυτή η αλλαγή νοοτροπίας που πρέπει να κάνει μέσα του κάθε άνθρωπος ,όχι μόνο γιά να απαλλαγεί από δυσάρεστες ασθένειες αλλά και γιά να διατηρηθεί υγιής καθ’ όλη την διάρκεια της ζωής του.

Ζώντας χωρίς αυταπάτες

Ποσότητα ζωής

Η πρώτη μεγάλη πλάνη του σύγχρονου ανθρώπου είναι η πίστη ότι η ζωή αυτή είναι το μέγιστο αγαθό, είναι πολύτιμη και άρα πρέπει να την διαφυλάξουμε με κάθε τρόπο.

Αυτό οδηγεί σε μία συνεχή αγωνία γιά την υγεία με αποτέλεσμα την υπερκατανάλωση φαρμάκων, ιατρικών επισκέψεων και εξετάσεων προς χάριν φυσικά των φαρμακοβιομηχανιών και των ιατρικών κέντρων, διότι επικρατεί η αντίληψη ότι με την πρώτη ενόχληση πρέπει να «τρέξουμε αμέσως στο γιατρό διότι μόνο τότε έχουμε την ελπίδα να σωθούμε».

Αυτό αντιτίθεται στην ανθρώπινη φύση αλλά και στην φύση γενικότερα η οποία είναι φτιαγμένη γιά να γεννά, να αναπτύσσει να θεραπεύει, αλλά και να εκφυλίζει κάθε τι το άχρηστο.

Και αν κάτι δεν το έχουμε χρησιμοποιήσει σωστά και εξελίξει ανάλογα, είναι έργο της φύσης να το καταστρέψει.

Αντί λοιπόν σπασμωδικά να τρέχουμε πανικόβλητοι γιά φάρμακα και εξετάσεις , θα έπρεπε με την εμφάνιση του συμπτώματος, πρώτα να αναρωτηθούμε τι δεν κάναμε με τον εαυτό μας μέχρι τώρα, ενώ αυτός πιεστικά μας το ζητούσε.

Βέβαια, αυτό θέλει τόλμη και παλικαριά και πάνω απ όλα ειλικρίνεια .

Αν όμως γίνει μία φορά, η ανακούφιση θα είναι τόσο μεγάλη που θα θέλουμε πάντα να το κάνουμε, σαν πρώτη προσέγγιση της πιθανής ασθένειας μας προτού πάρουμε δραστικότερα μέτρα.

Ακόμα, αν ακολουθούμε κάποια ψυχολογική ιατρική υποστήριξη , θα πρέπει να ζητήσουμε από τον ψυχολόγο να μας βοηθήσει προς αυτήν την κατεύθυνση με διάλογο .

Το πρώτο και ουσιαστικότερο βήμα γιά την θεραπεία γίνεται όταν πιστέψουμε ότι η ζωή αυτή καθαυτή δεν έχει ιδιαίτερη αξία, εκείνο που πραγματικά αξίζει είναι η ποιότητά της και όχι η διάρκειά της.

Στην πραγματικότητα δεν έχει σημασία αν θα ζήσεις δέκα χρόνια η δέκα μήνες , σημασία έχει  το πώς θα ζήσεις.

Ποιότητα ζωής

Η δεύτερη μεγάλη πλάνη του σύγχρονου ανθρώπου έχει να κάνει με την λεγόμενη ποιότητα ζωής.

Ο περισσότερος κόσμος λέγοντας «ποιότητα ζωής» εννοεί την καλοπέραση και κάθε τι που μπορεί να συμβάλλει σ’ αυτήν.

Επειδή όμως τις περισσότερες φορές η έτσι νοούμενη καλοπέραση κοστίζει σε χρήμα ,έχει επικρατήσει το σύνθημα  «αύξηση των αναγκών = αύξηση της παραγωγικότητας» .

Αυτό το σύνθημα οδηγεί σε υπεραπασχόληση ώστε να καλυφθούν οι, όλο και αυξανόμενες ανάγκες,  βάσει των προβαλλομένων προτύπων γιά «ποιότητα ζωής».

Έτσι ο άνθρωπος οδηγείται σε ένα συνεχές και αυξανόμενο άγχος, που του αφαιρεί κάθε χρονική δυνατότητα γιά ενδοσκόπηση.

Αν λοιπόν ο άνθρωπος αισθάνεται χαρά, αυτή η χαρά βασίζεται στην απόλαυση και είναι πολύ ευάλωτη στις διάφορες αλλαγές συνθηκών.

Η μοναδική χαρά που είναι διαχρονική και απρόσβλητη από τις περιστασιακές αλλαγές συνθηκών γύρω μας , προκύπτει από την ευτυχία.

Η διαφορά της ευτυχίας από την απόλαυση είναι ότι η ευτυχία είναι αποτέλεσμα μακροχρόνιας και ίσως επίπονης προσπάθειας, δεν αγοράζεται αλλά κατακτείται και, όταν κατακτηθεί, δεν χάνεται ποτέ.

Η πραγματική ποιότητα ζωής συνίσταται στην κατάκτηση της ευτυχίας.

Πως όμως κατακτάται η ευτυχία ;

Πολλές προσπάθειες έχουν γίνει και πολύ χαρτί έχει χρησιμοποιηθεί γιά να φωτιστεί αυτό το ερώτημα.

Η ανάπτυξη ενός τέτοιου θέματος σίγουρα ξεφεύγει από τα όρια αυτού του κειμένου, παραμένοντας ανοιχτή γιά κάποιο επόμενο άρθρο.

Αυτό που μπορεί περιληπτικά να λεχθεί είναι ότι  ο δρόμος προς την ευτυχία περνάει από την αυτογνωσία μέσω της συνεχούς συνειδητής αυτοπαρατήρησης, ώστε σταδιακά η παρατήρηση να αλλάξει κέντρο και από γεωκεντρική να γίνει ηλιοκεντρική, δηλ. αντί το κέντρο να είναι ο εαυτός μας,  να φτάσει  το κέντρο να είναι το σύμπαν.

Καταληκτικά, μπορούμε να πούμε ότι η ανάκτηση και διατήρηση της υγείας βασίζεται στην γνώση της αλήθειας για το σύμπαν και τον εαυτό μας μέσα σ αυτό , που προκύπτει από την αυτοπαρατήρηση και την αυτογνωσία και έχει σαν αποτέλεσμα την κατάκτηση της ευτυχίας.

Ήδη οι διάφορες φιλοσοφικές σχολές και εναλλακτικές θεραπείες, έχουν μπει σε μία τέτοια διαδικασία προσέγγισης της ανθρώπινης φύσης σε θέματα ασθένειας και θεραπείας.

Ο περισσότερος όμως κόσμος τα αντιμετωπίζει ακόμα πολύ επιφυλακτικά παρ ότι ορισμένοι φωτισμένοι γιατροί της κλασσικής ιατρικής έχουν αρχίσει δειλά  να ενσωματώνουν φιλοσοφικές θεωρίες στον τρόπο θεραπείας των ασθενών .

Είτε το θέλουμε όμως, είτε όχι η εξέλιξη μας οδηγεί προς αυτή την κατεύθυνση και το πότε θα δρομολογηθούν επίσημα τέτοιες μέθοδοι είναι απλά θέμα ωριμότητας της παγκόσμιας συνείδησης .