Ποια θα είναι η εικόνα της Μεσογείου σε 20 χρόνια; Πώς θα κάνουμε πραγματικότητα την οικολογικά και κοινωνικά βιώσιμη οικονομική δραστηριότητα στην κοινή μας θάλασσα;

Ποιες είναι οι τάσεις για τις ανθρώπινες δραστηριότητες στη Μεσόγειο, από τον τουρισμό μέχρι τους υδρογονάνθρακες και την αλιεία; Συγκρούονται μεταξύ τους οι διάφορες αναπτυξιακές δραστηριότητες; Με ποιον τρόπο μπορούμε να οικοδομήσουμε τη «Γαλάζια Ανάπτυξη», χωρίς να πλήξουμε ανεπανόρθωτα το φυσικό μας περιβάλλον; Σε αυτά τα ερωτήματα απαντάει το πρόγραμμα «MedTrends – Μελλοντικές Τάσεις στη Μεσόγειο Θάλασσα», το οποίο παρουσιάζεται σήμερα από το WWF Ελλάς.

Το πρόγραμμα «MedTrends – Μελλοντικές Τάσεις στη Μεσόγειο Θάλασσα» εντοπίζει και απεικονίζει για πρώτη φορά τις αλληλεπιδράσεις ανάμεσα στην ανάπτυξη των ανθρώπινων δραστηριοτήτων και τις συγκρούσεις τόσο μεταξύ τους όσο και εις βάρος των θαλάσσιων οικοσυστημάτων.

«Ο τρόπος με τον οποίο διαχειριζόμαστε σήμερα τις θάλασσές μας και τους πόρους που αυτές μας παρέχουν είναι απλά μη βιώσιμος. Μόνο αν αντιμετωπίσουμε τη Μεσόγειο ως ένα σύνολο, ως προς το χώρο, το φυσικό περιβάλλον και τις ανθρώπινες δραστηριότητες, θα μπορέσει να συνεχίσει να στηρίζει τις εθνικές μας οικονομίες και να αποτελέσει τη βάση για μια πραγματική «γαλάζια ανάπτυξη», δηλώνει ο Δημήτρης Καραβέλλας, διευθυντής του WWF Ελλάς.

Για πρώτη φορά, μέσα από μία ανάλυση που έγινε σε μεσογειακό επίπεδο αλλά και στο επίπεδο των οκτώ μεσογειακών χωρών της ΕΕ (Γαλλία, Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία, Κροατία, Κύπρος, Μάλτα και Σλοβενία), συγκεντρώνεται συνολικά η διαθέσιμη πληροφορία για όλους τους οικονομικούς τομείς που επηρεάζουν αλλά και εξαρτώνται από το θαλάσσιο περιβάλλον σε κάθε χώρα, καταγράφονται οι τάσεις τους με ορίζοντα το 2030, οι δυνάμεις που επιδρούν σε αυτούς, καθώς και οι πιέσεις που ασκούν στο περιβάλλον αλλά και σε άλλους τομείς. Επίσης, για πρώτη φορά απεικονίζεται σε χάρτες η συνολική εικόνα των ανθρώπινων δραστηριοτήτων στη Μεσόγειο καθώς και στην κλίμακα της κάθε χώρας. Ήδη στην ελληνική εφαρμογή του Οικοσκοπίου, μπορεί να δει κανείς πώς διαμορφώνεται ο χάρτης της Ελλάδας βάσει κάποιων συγκεκριμένων οικονομικών δραστηριοτήτων, ενώ στο μέλλον θα προστεθεί και επιπλέον πληροφορία.

Κομμάτι της Μεσογείου, η Ελλάδα χαρακτηρίζεται από εκτεταμένη ακτογραμμή, πολυάριθμα νησιά αλλά και υψηλή θαλάσσια βιοποικιλότητα. Η άμεση σχέση της Ελλάδας με τη θάλασσα έχει δημιουργήσει ένα πλέγμα σχέσεων και εξαρτήσεων μεταξύ των ανθρώπινων δραστηριοτήτων και του θαλάσσιου και παράκτιου χώρου. Αυτή η πολυπλοκότητα αναμένεται να αυξηθεί, καθώς οι δραστηριότητες θα καταλαμβάνουν περαιτέρω χώρο και πόρους, δημιουργώντας συνθήκες ασφυξίας για τα οικοσυστήματα.

Για κάποιους τομείς η σχέση μπορεί να είναι συνεργιστική, ωστόσο η μεγέθυνση των διαφόρων τομέων θα αυξήσει τη ζήτηση χώρου και πόρων στις παράκτιες και θαλάσσιες περιοχές, με κίνδυνο να υπάρξουν έντονες συγκρούσεις μεταξύ των τομέων αλλά και μεταξύ των ανθρώπινων δραστηριοτήτων και του περιβάλλοντος. Οι συγκρούσεις μπορεί να αφορούν στη χρήση του χώρου όταν η μια δραστηριότητα αποκλείει άλλες, σε αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον, ιδιαίτερα όσον αφορά σε δραστηριότητες όπως η αλιεία αλλά και ο τουρισμός εξαρτώνται άμεσα από την καλή κατάσταση υγιών οικοσυστημάτων, ή στον ανταγωνισμό ως προς τη χρήση κοινών θαλάσσιων πόρων με πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα την αλληλεπίδραση ανάμεσα στην επαγγελματική και την ολοένα αυξανόμενη ερασιτεχνική αλιεία.

Πώς θα επηρεαστεί όμως ο τουρισμός μέσα στην επόμενη 20ετία;

Ο τομέας που πρέπει να προσέξουμε ιδιαίτερα είναι ο τουρισμός, καθώς αφενός στηρίζεται στη διαθεσιμότητα καλής ποιότητας παράκτιου και θαλάσσιου περιβάλλοντος, ενώ ισχυρές αλλοιώσεις της φυσιογνωμίας του τοπίου (υδρογονάνθρακες, ανάπτυξη του παράκτιου χώρου), ενός ακόμη δηλαδή τουριστικού πόρου, μπορούν να τον επηρεάσουν αρνητικά. Συγκρούσεις για τον διαθέσιμο χώρο προκύπτουν ήδη και αναμένεται να γίνουν εντονότερες ανάμεσα στον τουρισμό και άλλους τομείς, όπως πχ οι υδατοκαλλιέργειες που επίσης αναπτύσσονται παράκτια.

 «Η βιωσιμότητα τόσο της ελληνικής όσο και των υπολοίπων μεσογειακών οικονομιών, περνάει μέσα από ένα νέο όραμα που θα φέρει κοντά την οικονομική ανάπτυξη με τη συνετή διαχείριση των θαλάσσιων πόρων μας», συμπληρώνει ο Δημήτρης Καραβέλλας.

Δείτε το infographic με τις μελλοντικές τάσεις των οικονομικών και εμπορικών δραστηριοτήτων στη Μεσόγειο Θάλασσα.

Δείτε τρεις χάρτες σχετικά με τον τουρισμό στον ελληνικό θαλάσσιο και παράκτιο χώρο.

Δείτε το factsheet σχετικά με τον τουρισμό.

Δείτε την περίληψη (Ελληνικά) της έκθεσης «Γαλάζια Ανάπτυξη στη Μεσόγειο: Η πρόκληση της καλής περιβαλλοντικής κατάστασης - Ελλάδα».

Δείτε εδώ ολόκληρη την έκθεση για την Ελλάδα και εδώ τη μεσογειακή περίληψη.

Η έκθεση «Γαλάζια Ανάπτυξη στη Μεσόγειο: Η πρόκληση της καλής περιβαλλοντικής κατάστασης - Ελλάδα» συντάχθηκε από τη σύμπραξη μελετητικών γραφείων και μελετητών «Θύμιος Παπαγιάννης και Συνεργάτες ΑΕΜ», «Όμικρον ΕΠΕ», «Β. Δομιτσόγλου, Σ. Διαμαντίδου & ΣΙΑ Ε.Ε.» και «Νίκος Γιαννάκης, Δρ. Βιολόγος-Περιβαλλοντολόγος» για λογαριασμό και σε συνεργασία με το WWF Ελλάς στα πλαίσια του προγράμματος Med (MED PROGRAMME http://www.programmemed.eu/en) με κωδικό 1M-MED14-08 MEDTRENDS και τίτλο: «MedTrends – Μελλοντικές Τάσεις στη Μεσόγειο Θάλασσα» που χρηματοδοτήθηκε κατά 75% από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και κατά 25% από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Το πρόγραμμα υλοποίησε το WWF, ως δικαιούχος.

Περισσότερες πληροφορίες: Ιάσονας Κάντας, υπεύθυνος γραφείου τύπου WWF Ελλάς, τηλ: 210 33 14 893, κιν: 697 185 9632