H Ηλεκτρονική ∆ηµοκρατία (e-Democracy) αποτελεί σήµερα σε διεθνή κλίμακα ένα από τα κύρια οχήµατα για την ανάπτυξη της Κοινωνίας των Πολιτών.

Η Ηλεκτρονική ∆ηµοκρατία αξιοποιεί τις δυνατότητες των Νέων Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών για να ευαισθητοποιήσει τους πολίτες ώστε να συµµετέχουν άµεσα στα «κοινά», χωρίς να µεσολαβεί η «εκπροσώπησή» τους από τρίτους.

H Ηλεκτρονική ∆ηµοκρατία (e-Democracy) αποτελεί σήµερα σε διεθνή κλίμακα ένα από τα κύρια οχήµατα για την ανάπτυξη της Κοινωνίας των Πολιτών. Η Ηλεκτρονική ∆ηµοκρατία αξιοποιεί τις δυνατότητες των Νέων Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών για να ευαισθητοποιήσει τους πολίτες ώστε να συµµετέχουν άµεσα στα «κοινά», χωρίς να µεσολαβεί η «εκπροσώπησή» τους από τρίτους. Η εφαρµογή δράσεων Ηλεκτρονικής Δηµοκρατίας περιλαµβάνει την αξιοποίηση νέων τεχνολογιών µε τη συµµετοχή ενδεικτικά των ακόλουθων οµάδων:

- Πολίτες

- Κυβερνήσεις και τοπικές αρχές διαφόρων βαθμίδων

- Επιχειρήσεις - Μέλη επαγγελματικών οργανώσεων

- Μέλη επιστημονικών οργανώσεων

- Πολιτικά κόµµατα και ενδιαφερόµενες οµάδες

- Θεσµικούς εταίρους

- ∆ιεθνείς Κυβερνητικούς Οργανισµούς

- Μη κυβερνητικές οργανώσεις

- Μέσα µαζικής ενηµέρωσης.

Η διεθνής εµπειρία σε θέµατα Ηλεκτρονικής ∆ηµοκρατίας έχει δείξει πως τείνει να µετατραπεί σε ένα διαδεδοµένο και ιδιαίτερα αποτελεσματικό εργαλείο άσκησης και προβολής πολιτικής. Οι κυβερνήσεις, στο πλαίσιο υπηρεσιών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, τείνουν να παρέχουν ηλεκτρονικά σημαντικό όγκο διοικητικής πληροφορίας. Κυρίως, όμως, μπορούν να δραστηριοποιηθούν στην κατεύθυνση της ανταλλαγής απόψεων µε τους πολίτες με ηλεκτρονικό τρόπο, ενώ διενεργούν και on-line δηµοσκοπήσεις για διάφορα θέµατα, καλώντας τους πολίτες να εκφράζουν τη γνώµη τους, να υποβάλουν σχετικές προτάσεις και αντιπροτάσεις, να εκφράζουν ενδοιασµούς και επιφυλάξεις, να ασκούν εποικοδομητική κριτική, να συναποφασίζουν, επιτυγχάνοντας µε αυτό τον τρόπο την άµεση συµµετοχή και εκπροσώπησή τους στα κοινά χωρίς τη διαµεσολάβηση τρίτων.

Για τη διαµόρφωση των αρχών της Ηλεκτρονικής ∆ηµοκρατίας είναι απαραίτητη:

--> η δηµιουργία, µέσω κοινωνικού διαλόγου, προϋποθέσεων για εφαρµογή πρακτικών µακριά από αυστηρά φορµαλιστικές αντιλήψεις,

--> η δηµιουργία κλίµατος ενίσχυσης της εµπιστοσύνης των πολιτών στο κράτος,

--> η βελτίωση της κανονιστικής διαφάνειας µε την προαγωγή ανοικτών, διαφανών και άμεσων διαδικασιών διαβούλευσης πριν τη λήψη αποφάσεων, που αφορούν στους πολίτες.

Συστήματα Ηλεκτρονικής Ψηφοφορίας

Ο θεσμός των εκλογών, καθώς και η δυνατότητα κάθε πολίτη να εκφράζει ελεύθερα τη γνώμη του αποτελούν βασικά χαρακτηριστικά μιας δημοκρατικής κοινωνίας. Ωστόσο, το φαινόμενο της αυξημένης αποχής των πολιτών από εκλογικές διαδικασίες, σε όλα τα επίπεδα, είναι πλέον σύνηθες στις μέρες μας. Ένας από τους λόγους είναι η δυσκολία φυσικής παρουσίας του κάθε προσώπου στον τόπο της ψηφοφορίας τη χρονική στιγμή διενέργειας των εκλογικών διαδικασιών. Και αυτό είναι ιδιαίτερα έντονο σε ποικίλες εκλογικές δραστηριότητες, όπως αυτές που αφορούν μέλη επαγγελματικών οργανώσεων και σωματείων φορέων και φυσικών προσώπων.

Στην κατεύθυνση αυτή, τίθεται το ερώτημα κατά πόσο οι νέες τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην άμβλυνση του συγκεκριμένου προβλήματος.

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά ενός Συστήματος Ασφαλούς Ηλεκτρονικής Ψηφοφορίας και τι μπορούμε να περιμένουμε από αυτό;

Ο κύριος στόχος ενός Συστήματος Ηλεκτρονικής Ψηφοφορίας είναι η υποστήριξη όλων των απαιτούμενων υπηρεσιών για την οργάνωση και διεξαγωγή μιας εκλογικής διαδικασίας, η οποία είτε εντάσσεται στα πλαίσια βουλευτικών εκλογών, είτε αποτελεί κάποιο δημοψήφισμα, είτε διενεργείται εσωτερικά από κάποιο οργανισμό ή συλλογικό όργανο ή φορέα. Ανάλογα με τον τύπο της εκλογικής διαδικασίας, το Σύστημα υποστηρίζει τον καθορισμό των εκλογικών περιφερειών, την καταχώριση των συνδυασμών και των υποψηφίων, τη δημιουργία ηλεκτρονικών ψηφοδελτίων, την εισαγωγή των στοιχείων των ψηφοφόρων για τη δημιουργία εκλογικών καταλόγων, τη δημιουργία μέσων αυθεντικοποίησης για τους ψηφοφόρους, την αυτόματη καταμέτρηση των ψήφων μετά το τέλος της εκλογικής διαδικασίας κ.ά.

Εξυπακούεται, βεβαίως, ότι απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχία των συστημάτων ηλεκτρονικής ψηφοφορίας είναι:

--> να εξασφαλίζεται η ευκολία χρήσης τους από τους ενδιαφερομένους χωρίς απαραίτητη προϋπόθεση την ύπαρξη εξειδικευμένων γνώσεων,

--> η λειτουργία του συστήματος να μην προαπαιτεί την εγκατάσταση εξειδικευμένου λογισμικού ή /και υλικού στον υπολογιστή του ψηφοφόρου.

Όπως είναι φυσικό, τα θέματα ασφάλειας και διαφύλαξης της ιδιωτικότητας του ψηφοφόρου είναι μείζονος σημασίας και καθορίζουν σε σημαντικό βαθμό την ευρεία ή μη αποδοχή του συστήματος. Ως εκ τούτου, οι μηχανισμοί ασφάλειας και εμπιστοσύνης που ενσωματώνονται από τα Συστήματα Ηλεκτρονικής Ψηφοφορίας είναι εξαιρετικά πολύπλοκοι, αξιοποιώντας στο μέγιστο βαθμό τις δυνατότητες που παρέχουν οι πρόσφατες τεχνολογικές εξελίξεις.

Ενδεικτικά, κάποιες από τις απαιτήσεις που πρέπει να καλύπτει ένα Σύστημα Ηλεκτρονικής Ψηφοφορίας είναι οι ακόλουθες:

--> Στην ψηφοφορία συμμετέχουν μόνον όσοι έχουν δικαίωμα συμμετοχής

--> Κάθε ψηφοφόρος μπορεί να ψηφίσει μόνο μια φορά.

--> Κανένας δεν μπορεί να συσχετίσει ψηφοδέλτια με ψηφοφόρους

--> Κανένας δεν μπορεί να αποδείξει τι ψήφισε.

--> Κανένας δεν μπορεί να αναπαράξει το δικό του ψηφοδέλτιο ή το ψηφοδέλτιο κάποιου τρίτου.

--> Κανένας δεν μπορεί να τροποποιήσει το ψηφοδέλτιο άλλου ψηφοφόρου.

--> Κανένας δεν μπορεί να τροποποιήσει το εκλογικό αποτέλεσμα, αγνοώντας κάποιες έγκυρες ψήφους ή προσμετρώντας κάποιες άκυρες ψήφους.

--> Οποιαδήποτε ανεξάρτητη οντότητα έχει τη δυνατότητα να εξετάσει και να διαπιστώσει ότι το σύνολο των ψήφων έχει καταμετρηθεί σωστά.

--> Το σύστημα είναι συμβατό με το Ελληνικό και Ευρωπαϊκό Νομικό και Κανονιστικό πλαίσιο, κυρίως σε θέματα που σχετίζονται με τη νομοθεσία και την προστασία προσωπικών δεδομένων.