Ο προϋπολογισμός του 2013 αναμένεται ότι θα κλείσει με πρωτογενές πλέονασμα περίπου 340 εκατομμυρίων ευρώ (αναπλ. Υπουργός Οικονομικών Χ.Σταϊκούρας – 7/10/2013) και ύφεση περίπου 4,4%.

Το πρώτο μέγεθος σημαίνει, με απλά λόγια, ότι το Ελληνικό Δημόσιο θα έχει επιτύχει να καλύπτει τις λειτουργικές του ανάγκες (μισθοί, συντάξεις, υγεία, παιδεία κλπ) αποκλειστικά με δικά του χρήματα, αυτά δηλαδή που λαμβάνει κατά κύριο λόγο από άμεσους και έμμεσους φόρους.

Το δεύτερο ότι η χώρα και κατ’ επέκταση οι κάτοικοί της, το 2013 είδαν το εισόδημά τους να μειώνεται, κατά 4,4%, επιπλέον των αντίστοιχων μειώσεων 6,4%, 7,1% και 4,9% των τριών προηγουμένων ετών.

Μια από τις σημαντικές παραμέτρους ήταν τα 19,1 δισεκατομμύρια ευρώ των άμεσων φόρων, εκ των οποίων περίπου 9,4 αντιστοιχούν στη φορολογία εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων.

Οι εκτιμήσεις για το 2013 (αναπλ. Υπουργός Οικονομικών Χ.Σταϊκούρας – 7/10/2013) ανεβάζουν το αναμενόμενο πρωτογενές πλεόνασμα στα 2,8 δισεκατομμύρια ευρώ και προβλέπουν θετικό ρυθμό ανάπτυξης 0,6%. Για το σκοπό αυτό τα έσοδα από τους άμεσους φόρους προϋπολογίζονται σε περίπου 21,3 δισεκατομμύρια ευρώ (προσχέδιο Κρατικού Προϋπολογισμού 2014 – Οκτώβριος 2013). Η αύξηση σε σχέση με το 2013 προέρχεται κυρίως από την αναπροσαρμογή των φορολογικών κλιμάκων, έτσι ώστε να ισοσκελισθεί και να υπερκαλυφθεί η απώλεια που θα δημιουργηθεί εξαιτίας της ύφεσης, άρα των χαμηλότερων φορολογητέων εισοδημάτων του 2013.

Μπορεί πολλά να αναλύσει κανείς σε σχέση με το βαθμό στον οποίο τα πλεονάσματα του 2013 και 2014 είναι λογιστικά, με την αδυναμία των πολιτών να καταβάλλουν φόρους τα τρομακτικά ποσοστά ανεργίας, την απαξίωση της ακίνητης περιουσίας, τον αντι-αναπτυξιακό χαρακτήρα των φορολογικών και άλλων μέτρων και νομοθετημάτων που καθιστούν απαγορευτική κάθε είδους επένδυση.

Όμως το κομβικό ερώτημα έχει βαθιά πολιτική και κοινωνική σημασία: τελικά ποιός είναι ο ρόλος του κράτους, έστω και εν μέσω οικονομικής κρίσης. Το 2014 οι Έλληνες πολίτες θα κληθούν και θα προσπαθήσουν να καταβάλλουν 21,3 δις ευρώ σε άμεσους και 24 δις ευρώ σε έμμεσους φόρους. Αυτά τα 45 δις ευρώ τί ανταποδοτικότητα εξασφαλίζουν στους πολίτες, τί υγεία, τί παιδεία;

Το 2014 θα βρεί περισσότερους από 2 εκατομμύρια Έλληνες είτε άνεργους, είτε αμοιβόμενους με εξευτελιστικές αμοιβές, είτε αυτοπασχολούμενους και μικροεπιχειρηματίες με ανύπαρκτους κύκλους εργασιών. Θα βρεί κατασχέσεις και δημεύσεις περιουσιών για χρέη προς τράπεζες και δημόσιο. Θα βρεί το 30% των Ελλήνων να ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας.

Πόση σημασία θα έχει για όλους αυτούς τους ανθρώπους με τις κατεστραμμένες ζωές το πλεόνασμα των 2,8 δις; Πόση σημασία θα έχει το αύριο, όταν δε θα υπάρχει σήμερα;