Οι ειδήσεις που παρακολουθούμε καθημερινά το τελευταίο διάστημα, είναι μάρτυρες της κακής χρήσης των τεχνολογικών επιτευγμάτων της εποχής μας. Ακούμε για ηλεκτρονικό, χημικό, βιολογικό πόλεμο, για έξυπνα όπλα, για μάτια και αυτιά που παρακολουθούν τα πάντα κι ένα σωρό άλλες εφαρμογές της τεχνολογίας που δυστυχώς μας κάνουν να τρομάζουμε.

Επηρεασμένη από το όλο κλίμα διάβασα με πολύ μεγάλη επιφύλαξη ένα άρθρο στο Κυριακάτικο Βήμα (21/10/01) που μου προξένησε ποικιλία συναισθημάτων ξεκινώντας από θαυμασμό, φόβο και τέλος ελπίδα.

Μία ερευνητική ομάδα του Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Μασαχουσέτης δημιούργησε ένα εργαστήριο που χωρά σε ένα…. μικροτσίπ. Ναι, καλά διαβάσατε, σε ένα μικροτσίπ. Το τέλειο πάντρεμα χημείας, βιολογίας και τεχνολογίας ηλεκτρονικών υπολογιστών! Το εργαστήριο αυτό δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένας ευαίσθητος βιοαισθητήρας που ανιχνεύει παθογόνους μικροοργανισμούς με απίστευτη ταχύτητα. Ειδικότερα, πρώτη ύλη του είναι μια ομάδα κυττάρων του αίματος των πειραματόζωων, τα Β λεμφοκύτταρα, τα οποία είναι μέρος του ανοσοποιητικού συστήματος των θηλαστικών και τα οποία έχουν αναλάβει το ρόλο της αναγνώρισης των εισβολέων.

Επόμενο βήμα ήταν η γενετική τροποποίηση αυτών των κυττάρων με την εισαγωγή του γονιδίου ενός υδρόβιου οργανισμού, το οποίο κωδικοποιεί μια φθορίζουσα πρωτεΐνη. Έτσι όταν ο επικίνδυνος μικροοργανισμός έρθει σε επαφή με τα μεταλλαγμένα λεμφοκύτταρα, αυτά τον αναγνωρίζουν και ενεργοποιούν το μηχανισμό του φθορισμού. Όλα αυτά λαμβάνουν χώρα σε χρονικό διάστημα μικρότερο του δευτερολέπτου, ενώ η ελάχιστα απαιτούμενη ποσότητα του εισβολέα είναι μόνο πέντε βιολογικές μονάδες (πχ κύτταρα).

Ο βιοαισθητήρας αυτός ξεπερνά κάθε δυνατότητα επανδρωμένου εργαστηρίου, τόσο σε ταχύτητα, όσο και σε εξειδίκευση. Επιπλέον, οι πρώτες δοκιμές έδειξαν ότι δεν επηρεάζεται από περιβαλλοντικές συνθήκες. Αναλογίζεται λοιπόν κανείς τη χρησιμότητα ενός τέτοιου "εργαστηρίου" σε περίπτωση βιολογικού πολέμου, μια που η ταχύτητα αναγνώρισης του μικροοργανισμού, είναι καθοριστική. Ακόμη πιο ελπιδοφόρα είναι η χρησιμότητά του σε νοσοκομεία, προκειμένου να διαγνωστούν γρήγορα λοιμώξεις που οφείλονται σε ιούς.