Βάσει των έως τώρα δεδομένων ο κίνδυνος μόλυνσης και μετάδοσης του ιού θεωρείται ιδιαίτερα υψηλός ενώ οι συνέπειες πρόκλησης λοίμωξης μπορεί να επιφέρουν σοβαρά προβλήματα στην υγεία έως και θάνατο.
Επισημαίνεται ότι η διάδοση του κορονοϊού στην κοινότητα-εργασιακούς χώρους και ο περιορισμός των κρουσμάτων και της επιδημίας αποτελεί πρωτίστως θέμα Δημόσιας Υγείας. Συνεπώς η διαχείριση των προληπτικών μέτρων πρέπει, σε κάθε περίπτωση, να ακολουθεί τις συστάσεις που εκδίδει ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (Ε.Ο.Δ.Υ.) και οι αρμόδιοι φορείς και Υπουργεία.
Στα πλαίσια της πρόληψης και προαγωγής υγείας των εργαζομένων, οι επιχειρήσεις καλούνται να λάβουν τα ακόλουθα μέτρα:
- Να ενημερώσουν τους εργαζόμενους για τον κίνδυνο λοίμωξης από τον COVID-19 και μέτρα πρόληψης και προστασίας
- Να βεβαιωθούν ότι οι χώροι εργασίας είναι καθαροί, αερίζονται συχνά και τηρούνται οι κανόνες υγιεινής.
- Να προωθήσουν το τακτικό και σχολαστικό πλύσιμο των χεριών.
- Να προωθήσουν την καλή αναπνευστική υγιεινή στο χώρο εργασίας.
- Να περιορίσουν ή να αναβάλλουν τα επαγγελματικά ταξίδια. Σε περίπτωση που είναι απαραίτητο να γίνουν, να συμβουλεύουν τους υπαλλήλους και τους υπεργολάβους να ακολουθούν τις εθνικές ταξιδιωτικές οδηγίες προτού αναχωρήσουν.
- Να ενθαρρύνουν ενεργά τους άρρωστους υπαλλήλους, υπεργολάβους και πελάτες να παραμένουν στο σπίτι
- Οι πολιτικές των αναρρωτικών αδειών πρέπει να είναι ευέλικτες και συνεπείς με την διαφύλαξη της δημόσιας υγείας και οι εργαζόμενοι πρέπει να έχουν γνώση αυτών των πολιτικών.
- Να προετοιμάσουν την επιχείρηση σε περίπτωση που ο ιός COVID-19 φτάσει στην κοινότητά τους
- Να αναπτύξουν ένα σχέδιο για το τι πρέπει να κάνουν εάν εργαζόμενος εκδηλώσει για πρώτη φορά συμπτώματα και υπάρχει υποψία για νόσο από COVID-19 όσο βρίσκεται στον χώρο εργασίας
- Να αναπτύξουν ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης και συνέχισης της λειτουργίας της επιχείρησης σε περίπτωση επιδημίας στην κοινότητα όπου λειτουργεί η επιχείρηση.
- Να μεριμνήσουν για την αποφυγή του συγχρωτισμού στο χώρο εργασίας, λαμβάνοντας οργανωτικά μέτρα.
- Εφόσον είναι εφικτό, να διαχωρίσουν τους εργαζόμενους σε ομάδες που να μην συναντιούνται μεταξύ τους στον ίδιο εργασιακό χώρο και χρόνο.
- Να διευκολύνουν την απομάκρυνση των ευπαθών ομάδων από την εργασία.
Οργανωτικά μέτρα
Για τον περιορισμό του συνωστισμού και των συναθροίσεων μεταξύ των εργαζομένων, συστήνονται μέτρα τα οποία ευνοούν την ελαχιστοποίηση των επαφών, όπως:
- Να εξετάζεται η εισαγωγή, σύμφωνα με την υφιστάμενη νομοθεσία, τρόπων οργάνωσης του χρόνου εργασίας με σκοπό τη σταδιακή προσέλευση στους χώρους εργασίας, για την αποφυγή συνωστισμού στους χώρους εργασίας, αλλά και στα μέσα μαζικής μεταφοράς. Ιδιαίτερη έμφαση να δίδεται στα άτομα που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες, σύμφωνα με τις οδηγίες του Ε.Ο.Δ.Υ.
- Να εξετάζεται η εισαγωγή, σύμφωνα με τη υφισταμένη νομοθεσία, σχημάτων εξ’ αποστάσεως παροχής εργασίας, στο βαθμό βέβαια που αυτό είναι οργανωτικά και τεχνικά εφικτό (π.χ. με χρήση τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών, κ.λπ.).
- Να αποφεύγονται οι κάθε μορφής εκδηλώσεις και συγκεντρώσεις με επισκέπτες από το εξωτερικό.
- Να εξεταστεί η δυνατότητα χρονικής μετάθεσης των προγραμματισμένων ταξιδιών στο εξωτερικό.
- Να μετατεθούν μελλοντικά όλες οι προγραμματισμένες δραστηριότητες που συνεπάγονται συναθροίσεις ατόμων (σεμινάρια, ημερίδες, συμπόσια κ.λπ.).
- Να αποφεύγεται ο συνωστισμός και οι συνεργασίες να πραγματοποιούνται με άλλο τρόπο (τηλεφωνική επικοινωνία, e-mail, τηλεδιάσκεψη κ.λπ. εφόσον είναι εφικτό).
- Να ρυθμιστεί η πρόσβαση σε κοινόχρηστους χώρους όπως αποδυτήρια, λουτρά, χώροι εστίασης εντός της επιχείρησης, κ.λπ., με στόχο τη μείωση της πυκνότητας συγκέντρωσης ατόμων στον ίδιο χώρο και την τήρηση του κριτηρίου της ασφαλούς απόστασης.
Μέτρα ατομικής υγιεινής και μέσα ατομικής προστασίας
Θεωρείται απαραίτητο ο εργοδότης να λάβει μέτρα για την εφαρμογή ορθών πρακτικών ατομικής υγιεινής, τόσο των εργαζομένων όσο και των τρίτων στο χώρο εργασίας, όπως:
- Αποφυγή των επαφών με άτομα που παρουσιάζουν συμπτώματα λοίμωξης αναπνευστικού, χωρίς τη λήψη κατάλληλων μέτρων προφύλαξης.
- Προτροπή και επίβλεψη της συμμόρφωσης των εργαζομένων και των τρίτων για την εφαρμογή ορθών πρακτικών ατομικής υγιεινής (χέρια, αναπνευστικές εκκρίσεις, κ.λπ.) παρέχοντας επίσης τα κατάλληλα μέσα καθαρισμού και απολύμανσης, όπως επίσης και σακούλες απορριμμάτων.
- Παροχή αντισηπτικών διαλυμάτων (σε μορφή υγρού, αφρού, γέλης, εμποτισμένα μαντηλάκια) στους εργαζομένους και τοποθέτηση κατάλληλων μηχανισμών για αντισηψία των χεριών στις εξόδους/ εισόδους και στους κοινόχρηστους χώρους της επιχείρησης, με έμφαση στις περιπτώσεις που οι εργαζόμενοι έρχονται σε επαφή με το ευρύ κοινο
- Αποφυγή κατανάλωσης κάθε είδους τροφής στους εργασιακούς χώρους, εκτός των χώρων εστίασης. Μέριμνα για την αποφυγή του συνωστισμού στο χώρο εστίασης της επιχείρησης.
- Διάθεση και τοποθέτηση κάδων με ποδοκίνητο καπάκι και σακούλα απορριμμάτων, όπου απορρίπτονται τα ΜΑΠ μιας χρήσης, καθώς και τα μαντηλάκια, οι χειροπετσέτες ή άλλα μέσα που χρησιμοποιήθηκαν για την απολύμανση επιφανειών ή αντικειμένων στο χώρο εργασίας.
- Παροχή των κατάλληλων ατομικών μέσων προστασίας μιας χρήσης (ΜΑΠ). Διάθεση απλών χειρουργικών μασκών στους χώρους εργασίας, για αυτούς οι οποίοι εμφανίζουν καταρροή ή βήχα. Επισημαίνεται η ευθύνη του εργοδότη για την εκπαίδευση των εργαζομένων για την ασφαλή χρήση και την επίβλεψη χρήσης των ΜΑΠ.
Περιβαλλοντικά μέτρα
Οι κορωνοϊοί μεταδίδονται κυρίως μέσω μεγάλων αναπνευστικών σταγονιδίων και επαφής, αλλά ενδεχομένως να υπάρχουν και άλλοι τρόποι μετάδοσης.
Ο χρόνος επιβίωσης και οι συνθήκες που επηρεάζουν την επιβίωση του SARS-CoV-2 στο περιβάλλον παραμένουν αυτή τη στιγμή άγνωστες. Σύμφωνα όμως με μελέτες που εκτιμούν τη σταθερότητα άλλων κορωνοϊών, εκτιμάται ότι ο SARS-CoV-2 μπορεί να επιβιώσει αρκετές ημέρες στο περιβάλλον πάνω σε διαφορετικές επιφάνειες. Ενδεικτικά, η επιβίωση του ιού SARS-CoV στο περιβάλλον εκτιμάται ότι είναι μερικές ημέρες, ενώ αυτή του ιού MERS-CoV είναι μεγαλύτερη από 48 ώρες, σε μέση θερμοκρασία δωματίου (20oC), πάνω σε διαφορετικές επιφάνειες. Ο επαρκής καθαρισμός και η απολύμανση του περιβάλλοντος θεωρούνται απαραίτητα για τον περιορισμό της διασποράς του ιού.
Τα περιβαλλοντικά μέτρα ελέγχου της διασποράς του ιού περιλαμβάνουν:
- τον επαρκή αερισμό των εργασιακών χώρων και την τακτική συντήρηση των συστημάτων εξαερισμού - κλιματισμού
- τον συστηματικό καθαρισμό των χώρων και των επιφανειών εργασίας, του εξοπλισμού εργασίας καθώς και των εργαλείων, συσκευών και αντικειμένων που χρησιμοποιούνται (πόμολα, τηλεχειριστήρια, διακόπτες, τηλέφωνα, πληκτρολόγια κ.λπ.)
- τον συστηματικό καθαρισμό των κοινόχρηστων χώρων όπως, αποδυτήρια, λουτρά, χώροι εστίασης κ.λπ.
- την απολύμανση μέσω ψεκασμού (με εγκεκριμένα παρασκευάσματα) των χώρων όπου έχει εντοπιστεί πιθανό ή επιβεβαιωμένο κρούσμα της λοίμωξης COVID-19. Οι εργασίες ψεκασμού πρέπει να εκτελούνται από προσωπικό εξοπλισμένο με τα κατάλληλα ΜΑΠ (μάσκα φίλτρου, γάντια μίας χρήσης, αδιάβροχη φόρμα με μακριά μανίκια κ.λπ.), επίσης πρέπει να τηρούνται τα μέτρα που υποδεικνύονται για την ασφαλή χρήση, αφαίρεση ή/και απόρριψη των ΜΑΠ, καθώς και οι χρόνοι απόδοσης των χώρων στο κοινό.
- τη διάθεση και την τοποθέτηση σκεπαστών κάδων απορριμμάτων, όπου απορρίπτονται τα ΜΑΠ μιας χρήσης, καθώς και τα μαντιλάκια, χειροπετσέτες ή άλλα μέσα που χρησιμοποιήθηκαν για την απολύμανση των επιφανειών εργασίας, καθώς και είδη προσωπικής υγιεινής
- το συχνό καθαρισμό των ενδυμάτων εργασίας (φόρμες, ποδιές κ.λπ.), καθώς και των ΜΑΠ που χορηγούνται (κράνη, γυαλιά, μέσα προστασίας της ακοής, άρβυλα κ.λπ.)