Το καλοκαίρι του 2001 το διαδίκτυο στην Ελλάδα βρισκόταν στην περίοδο της εφηβείας του.

Περίπου το 11% του Ελληνικού πληθυσμού είχε πρόσβαση στο internet, και η μεγάλη πλειοψηφία των οικιακών συνδέσεων χρησιμοποιούσαν dial-up modems, εκείνα με τον χαρακτηριστικό οξύ ήχο που σηματοδοτούσε τη σύνδεση, πολύ συχνά μετά από πολλές αποτυχημένες προσπάθειες.

Τα κινητά τηλέφωνα δεν ήταν ακόμα αρκετά έξυπνα ώστε να συνδέονται στο διαδίκτυο, ενώ οι υπολογιστές «κατέβαζαν» από το internet με ταχύτητες περίπου 1.000 φορές χαμηλότερες από τις σημερινές. Στις περισσότερες περιπτώσεις internet και τηλεφωνία ήταν στην ίδια γραμμή και άρα το σερφάρισμα προϋπέθετε σιγή τηλεφώνου, δημιουργώντας αρκετά συχνά τριβές στις ενδοοικογενειακές σχέσεις. Όσο για wi-fi, ούτε συζήτηση, δεν υπήρχε καν η έννοια στο λεξιλόγιο του απλού χρήστη.

Από πλευράς περιεχομένου, τα κοινωνικά δίκτυα δεν είχαν ακόμα δημιουργηθεί, θα περνούσαν λίγα ακόμα χρόνια μέχρι να διαδοθούν τα blogs και το ηλεκτρονικό εμπόριο στην Ελλάδα ήταν ανύπαρκτο. Επικρατούσαν οι ιστοσελίδες περιεχομένου, διαφόρων ειδών, θεμάτων, ύφους και ποιότητας, ενώ στη μόδα ήταν τα portals, οι πύλες εισόδου στο διαδίκτυο που κατεύθυναν τους χρήστες προς διάφορους επιλεγμένους προορισμούς, παρείχαν κάποιες χρηστικές πληροφορίες και παρέθεταν καταλόγους άλλων ιστοσελίδων. Η διαδραστικότητα που σήμερα αναπτύσσεται στα κοινωνικά δίκτυα, τότε εύρισκε διέξοδο στα διάφορα γενικά και θεματικά forums, και, για τους πιο τολμηρούς, σε chat rooms.

Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, κάπου στα τέλη Ιουλίου, αρχές Αυγούστου του 2001, γεννήθηκε και υλοποιήθηκε η ιδέα του e-telescope.gr. Δύο πράγματα ενοχλούσαν πάντα, και εξακολουθούν να ενοχλούν, τον υπογράφοντα:

η προχειρότητα με την οποία τα μέσα μαζικής ενημέρωσης αξιολογούν και καλύπτουν τα περισσότερα θέματα, με κύριο στόχο όχι την ενημέρωση, αλλά τον εντυπωσιασμό. Αυτή η στόχευση οδηγεί πολύ συχνά σε επιφανειακή κάλυψη των θεμάτων, ακόμα και σε σημαντικά λάθη

η ατεκμηρίωτη, σκόπιμη ή αφελής, διασπορά ψευδών ειδήσεων, θεωριών συνομωσίας και κατασκευής μυστηρίων

Ένα τρίτο κίνητρο πίσω από το e-telescope.gr είναι η αγάπη της ιστορίας, όχι μόνο ως θεωρητική γνώση, αλλά κυρίως ως απαραίτητο εργαλείο για την κατανόηση σημαντικών γεγονότων του παρόντος που έχουν όμως τις ρίζες τους πολλές δεκαετίες, αν όχι αιώνες, πίσω. Αν δεν γίνονται κατανοητά τα λάθη του παρελθόντος, είναι αδύνατο να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα του παρόντος και να δοθούν οι λύσεις του μέλλοντος.

Το διαδίκτυο έδωσε την ευκαιρία για τη δημιουργία αυτού του βήματος έκφρασης και έκθεσης γραπτού λόγου, θέσεων, απόψεων και πληροφορίας, χωρίς προϋπολογισμό, και χωρίς καμία έξωθεν υποστήριξη.

Σήμερα, 20 χρόνια μετά, το e-telescope.gr εξακολουθεί να δίνει το παρών στο διαδίκτυο, διατηρώντας ουσιαστικά αναλλοίωτη την αρχική μορφή, το γραπτό λόγο ως κύριο περιεχόμενό του και τον ερασιτεχνικό χαρακτήρα του, αν και χωρίς να έχει καταφέρει να ακολουθήσει πλήρως τις τεχνολογικές εξελίξεις του internet. Μέσα σε αυτά τα 20 χρόνια το διαδίκτυο άλλαξε δραματικά: ταχύτητα, πολυμέσα, ειδήσεις σε πραγματικό χρόνο, social media, ηλεκτρονικό εμπόριο και επιχειρηματικότητα, πρόσβαση μέσω smartphones, live streaming, αριθμός χρηστών, κυρίως όμως έγινε αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητας, σχεδόν τόσο απαραίτητο όσο και ο ηλεκτρισμός.

Παρά τα πολλά και σημαντικά προβλήματα του διαδικτύου, των εφαρμογών του και του τρόπου χρήσης, η εξέλιξη είναι καλό πράγμα. Για την ενδεχομένως κακή χρήση, δε φταίει ποτέ το εργαλείο αλλά ο χρήστης. Φανταστείτε την περίοδο της πανδημίας χωρίς διαδίκτυο, ή έστω με το διαδίκτυο του 2001, σε ότι αφορά την εργασία, την εκπαίδευση, την ψυχαγωγία, την επικοινωνία, έστω και αν η φυσική μορφή των παραπάνω είναι απείρως καλύτερη και αποτελεσματικότερη.

Συνεχίζουμε λοιπόν να σερφάρουμε, για τα επόμενα 20 χρόνια, ο καθένας με τον τρόπο που τον εκφράζει, με τα ενδιαφέροντα που έχει, να γράφουμε, να διαβάζουμε, να ακούμε και να βλέπουμε. Πάντα με κριτική σκέψη και χωρίς να ξεχνάμε ότι ο πραγματικός κόσμος είναι πίσω από την οθόνη του υπολογιστή.