Ο ιός SARS-CoV-2, ή νέος κορωνοϊός, έχει εξαπλωθεί πλέον σε ολόκληρο τον κόσμο. Δυστυχώς, εξίσου γρήγορα –ίσως και γρηγορότερα– εξαπλώνονται θεωρίες συνωμοσίας, φήμες, ψίθυροι και ανυπόστατες απόψεις δήθεν «ειδικών».

Όπως σωστά το έθεσε ο Γενικός Διευθυντής της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας, Tedros Adhanom Ghebreyesus «δεν καταπολεμούμε μόνο μια πανδημία, έχουμε να αντιμετωπίσουμε και μια επιδημία παραπληροφόρησης». Πολύ ενδιαφέρουσα είναι η συλλογή μερικών μύθων που κυκλοφορούν για τον κορονοϊό, όπως αυτή παρουσιάζεται στο covid19.gov.gr.

ΜΥΘΟΣ: Η επιδημία του κορονοϊού σχετίζεται με συγκεκριμένες τεχνολογίες

ΑΛΗΘΕΙΑ: Το τελευταίο διάστημα αναπαράγονται κυρίως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης θεωρίες που συνδέουν την πανδημία του κορονοϊού με την ανάπτυξη των δικτύων κινητής τηλεφωνίας 5ης γενιάς (5G). Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει επισημάνει πως «καμία αρνητική επίδραση στην υγεία δεν συνδέεται αιτιωδώς με την έκθεση σε ασύρματες τεχνολογίες» όπως είναι η τεχνολογία 5G.

ΜΥΘΟΣ: Πλένοντας τα φρούτα και τα λαχανικά με απολυμαντικό προστατευόμαστε καλύτερα από τον ιό

ΑΛΗΘΕΙΑ: Η ασφαλής προετοιμασία κάθε γεύματος είναι σημαντική, όχι μόνο εν μέσω της πανδημίας αλλά και γενικότερα, για την προστασία από μικρόβια και ιούς. Σίγουρα όμως η χρήση απολυμαντικού για το πλύσιμο φρούτων, λαχανικών ή άλλων τροφίμων δεν είναι καθόλου ασφαλής πρακτική, καθώς μπορεί να προκαλέσει δηλητηρίαση ή άλλους κινδύνους. Δείτε εδώ τις καλές πρακτικές σχετικά με τα τρόφιμα και τον κορονοϊό

ΜΥΘΟΣ: Η λυχνία απολύμανσης υπεριώδους ακτινοβολίας αδρανοποιεί τον ιό

ΑΛΗΘΕΙΑ: Κανείς δεν γνωρίζει αν οποιοδήποτε είδος υπεριώδους φωτός επηρεάζει ή απενεργοποιεί τον κορονοϊό. Υπάρχουν τρία είδη υπεριώδους (UV) φωτός: UVA και UVB, τα οποία μπορούν να βλάψουν το δέρμα από το ηλιακό έγκαυμα αλλά μπορούν να μπλοκαριστουν από το αντηλιακό, και UVC, το οποίο είναι εξαιρετικά ισχυρό και μπορεί να καταστρέψει το ανθρώπινο γενετικό υλικό, αλλά φιλτράρεται από το όζον στην ατμόσφαιρα. Είναι πιθανό ότι τα UVA και UVB θα μπορούσαν να επηρεάσουν τον ιό, αλλά δεν υπάρχουν στοιχεία που να το υποστηρίζουν με βεβαιότητα. Αν κάτι τέτοιο είναι αλήθεια, είναι πιθανό ο ιός να πρέπει να εκτεθεί στο φως για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα. Τεχνητά παραγόμενο UVC μπορεί να σκοτώσει μικροοργανισμούς και οι επιστήμονες πειραματίζονται με τη χρήση μιας συμπυκνωμένης μορφής UVC για την απολύμανση επιφανειών που έχουν μολυνθεί με COVID-19. Ωστόσο, το UVC είναι πολύ επικίνδυνο και δεν διατίθεται στο εμπόριο σε λαμπτήρες, καθώς μόλις λίγα δευτερόλεπτα της έκθεσης μπορούν να κάψουν το ανθρώπινο δέρμα.

ΜΥΘΟΣ: Ο ιός μεταδίδεται με τα τσιμπήματα εντόμων (π.χ. κουνουπιών)

ΑΛΗΘΕΙΑ: Δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι ο νέος κορονοϊός μεταδίδεται από οποιοδήποτε έντομο, συμπεριλαμβανομένων των κουνουπιών. Όπως εξηγεί ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, «o νέος κορονοϊός είναι ένας ιός της αναπνευστικής οδού, που εξαπλώνεται κυρίως μέσω των σταγονιδίων που δημιουργούνται όταν ένα μολυσμένο άτομο βήχει ή φτερνίζεται, ή μέσω σταγονιδίων σάλιου ή εκροής από τη μύτη.

ΜΥΘΟΣ: H κατανάλωση αλκοόλ προσφέρει προστασία από λοιμώξεις

ΑΛΗΘΕΙΑ: Πρόκειται για έναν επικίνδυνο ισχυρισμό. Η κατανάλωση αλκοόλ όχι μόνο δεν προστατεύει από τον κορονοϊό αλλά εξασθενεί το ανοσοποιητικό σύστημα και μειώνει την αντίσταση σας έναντι πιθανής λοίμωξης. Άλλωστε, η ικανότητα του ιού να εισέλθει και να διαδοθεί μέσω του αναπνευστικού συστήματος δεν επηρεάζεται από το αλκοόλ και την εισχώρησή του στο πεπτικό σύστημα. Η κατανάλωση αλκοολούχων ποτών δεν αντιστοιχεί σε χρήση αλκοολούχων αντισηπτικών για την απολύμανση. Επίσης, η κατάποση εργοστασιακού οινοπνεύματος είναι πολύ επικίνδυνη και προκαλεί δηλητηρίαση.

ΜΥΘΟΣ: Η κατανάλωση σκόρδου βοηθάει στην πρόληψη της λοίμωξης COVID-19

ΑΛΗΘΕΙΑ: Το σκόρδο μπορεί να διαθέτει κάποιες αντιμικροβιακές ιδιότητες, ωστόσο, δεν υπάρχει ένδειξη ότι η κατανάλωση σκόρδου έχει προστατευτική δράση έναντι της COVID-19.

ΜΥΘΟΣ: Το ξύδι είναι πολύ αποτελεσματικό στην αδρανοποίηση του νέου κορονοϊού

ΑΛΗΘΕΙΑ: Δεν υπάρχει έρευνα που να δείχνει ότι το ξύδι ή άλλα φυσικά προϊόντα είναι αποτελεσματικά στη θανάτωση ιών και μικροβίων. Ειδικά σε ό,τι αφορά τον νέο κορονοϊό, το ξύδι δεν διασπά το προστατευτικό στρώμα του λίπους του ιού. Ο κορονοϊός δεν είναι ζωντανός οργανισμός, αλλά μόριο πρωτεΐνης που καλύπτεται από ένα προστατευτικό στρώμα λίπους. Δεν θανατώνεται, αλλά αποσυντίθεται μόνος του. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το απλό σαπούνι ή το απορρυπαντικό είναι η καλύτερη ασπίδα, επειδή ο αφρός διαλύει το λιπώδη στοιβάδα του ιού – γι’ αυτό και πρέπει να τρίψουμε τα χέρια μας για τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα. Με τη διάλυση της στιβάδας λίπους, το μόριο πρωτεΐνης διασκορπίζεται και διασπάται από μόνο του.

ΜΥΘΟΣ: Επαλείφοντας το σώμα μου με οινόπνευμα ή χλωρίνη θανατώνω τον νέο κορονοϊό

ΑΛΗΘΕΙΑ: Η επάλειψη με οινόπνευμα ή χλωρίνη δεν έχει καμία επίδραση στους ιούς που έχουν ήδη εισέλθει στο σώμα σας μέσω της αναπνευστικής οδού και επιπλέον μπορεί να καταστεί πολύ επιβλαβής για το δέρμα και συνολικά για την υγεία σας. Όταν χρησιμοποιούνται με τον κατάλληλο τρόπο, το οινόπνευμα και η χλωρίνη μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την απολύμανση των επιφανειών. Το αλκοολούχο απολυμαντικό χεριών συνιστάται για τον καθαρισμό των χεριών σας, αν και το σαπούνι και το νερό είναι καλύτερα.

ΜΥΘΟΣ: Το καυτό μπάνιο προλαμβάνει τη λοίμωξη

ΑΛΗΘΕΙΑ: Ένα ζεστό μπάνιο δεν θα σας εμποδίσει να μολυνθείτε από το νέο κορονοϊό. Ο καλύτερος τρόπος για να προστατεύσετε τον εαυτό σας είναι να πλένετε συχνά τα χέρια σας, αποφεύγοντας να αγγίζετε

ΜΥΘΟΣ: Ο κορονοϊός έχει δημιουργηθεί σε εργαστήριο

ΑΛΗΘΕΙΑ: Ο κορονοϊός είναι προϊόν φυσικής εξέλιξης και δεν δημιουργήθηκε σε εργαστήριο ούτε κατασκευάστηκε με άλλο τρόπο. Άλλωστε τους κορονοϊούς δεν τους γνωρίσαμε τώρα, με τον SARS-CoV-2. Τους ξέρουμε από παλιά και είναι γνωστοί υπαίτιοι αναπνευστικών λοιμώξεων σε παιδιά και ενήλικες. Υπήρχαν ήδη έξι τέτοιοι κορονοϊοί, γνωστοί στους επιστήμονες πριν από τον SARS-CoV-2, ο οποίος έγινε ο έβδομος γνωστός μας κορονοϊός. Όλα τα επιστημονικά στοιχεία δείχνουν ότι οι κορονοϊοί είναι ζωονοτικοί, δηλαδή μεταδίδονται μεταξύ ζώων και ανθρώπων. Πριν τον SARS-CoV-2, είχαμε το ξέσπασμα του SARS (Severe Acute Respiratory Syndrome – Σοβαρό Οξύ Αναπνευστικό Σύνδρομο).