Στις 10 Φεβρουαρίου, 1962, δύο άνδρες στέκονταν στα αντίθετα άκρα της γέφυρας Glienicke στο Βερολίνο. Ο Francis Gary Powers, κρατούμενος των Σοβιετικών από το 1960, κοίταζε προς τα δυτικά.

Ο Rudolf Abel που είχε συλληφθεί από το FBI το 1957, κοίταζε προς τα ανατολικά. Και οι δύο άνδρες είχαν συλληφθεί ενώ εκτελούσαν τολμηρές αποστολές συλλογής πληροφοριών. Όταν δόθηκε το σήμα, ο Powers και ο Abel άρχισαν να διασχίζουν τη γέφυρα. Διασταυρώθηκαν στη μέση της γέφυρας, ανταλλάσοντας μόλις ένα ανεπαίσθητο νεύμα. Γύριζαν σπίτι.

Ανταλλαγές κατασκόπων

Η ανταλλαγή των Powers και Άβελ ήταν η πρώτη από πολλές ανταλλαγές αιχμαλώτων Ανατολής-Δύσης που επρόκειτο να πραγματοποιηθούν μέσα στα επόμενα 27 χρόνια. Παράλληλα την ίδια περίοδο ελάμβανε χώρα μια αλλαγή στις μεθόδους συλλογής πληροφοριών. Οι Σοβιετικοί είχαν μακρά παράδοση στις στη συλλογή πληροφοριών μέσω του ανθρώπινου παράγοντα, αλλά έχασαν τον Abel σε μια από τις πρώτες επιχειρήσεις αντικατασκοπείας των ΗΠΑ το 1957. Από την πλευρά τους, οι Αμερικανοί ήταν πιο αποτελεσματικοί στη συλλογή πληροφοριών με τεχνικά μέσα και πρωτοπόροι στην εναέρια αναγνώριση από πολύ μεγάλο υψόμετρο. Άλλωστε ο Powers αιχμαλωτίστηκε όταν κατερρίφθη το κατασκοπευτικό αεροσκάφος U-2 με το οποίο πετούσε πάνω από Σοβιετικό έδαφος.

Francis Gary Powers

Ο Powers υπηρετούσε στην Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ πριν μετακομίσει στην Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών για να γίνει ένας από τους πρώτους πιλότους U-2 το 1956. Πέταξε 27 επιτυχημένες αποστολές σε U-2 προτού ένας πύραυλος εδάφους-αέρος τον καταρρίψει κοντά στο Σβερντλόβσκ την 1η Μαΐου του 1960.

Οι Σοβιετικοί τον συνέλαβαν αμέσως, αλλά καθυστέρησαν να το ανακοινώσουν. Αυτή η καθυστέρηση έφερε σε πολύ δύσκολη θέση την Αμερικανική κυβέρνηση, καθώς αρχικά είχε αρνηθεί ότι ο αγνοούμενος και πιθανότατα νεκρός πιλότος είχε οποιαδήποτε σχέση με τις υπηρεσίες πληροφοριών. Τον Αύγουστο του 1960, ο Powers δικάστηκε και καταδικάστηκε σε δέκα χρόνια φυλάκισης για κατασκοπεία εναντίον της Σοβιετικής Ένωσης.

Μετά την επιστροφή του στις ΗΠΑ απαλλάχθηκε από οποιαδήποτε κατηγορία ανάρμοστης συμπεριφοράς. Εργάστηκε στη Lockheed ως πιλότος δοκιμών από το 1963 έως το 1970. Το 1970 συν-έγραψε ένα βιβλίο για την εμπειρία του με τίτλο "Επιχείρηση Overflight: Απομνημονεύματα του περιστατικού του U-2". Αργότερα εργάστηκε ώς πιλότος ελικοπτέρου για ένα τηλεοπτικό σταθμό του Los Angeles. Σκοτώθηκε το 1977, όταν το ελικόπτερο του συνετρίβη κατά την επιστροφή από την κάλυψη μιας είδησης.

Ο άνθρωπος με τα πολλά ονόματα

Γνωρίζουμε πολύ λιγότερα για τον άλλο άνθρωπο στη γέφυρα εκείνη την ημέρα του Φεβρουαρίου. "Rudolf Abel" ήταν το όνομα που έδωσε στο FBI, όταν συνελήφθη στις 21 Ιουνίου 1957. Ωστόσο, είχε φτάσει στις Ηνωμένες Πολιτείες το 1948 με το όνομα "Andrew Kayotis». Eζησε σε μια αποικία καλλιτεχνών στο Brooklyn χρησιμοποιώντας ένα τρίτο όνομα, "Emil Goldfus."

Οι Αμερικανικές αρχές δεν είχαν καμία υποψία για τις δραστηριότητες του Abel, πριν την αυτομόληση ενός συνεργάτη του στο Παρίσι το Μάιο του 1957. Μετά το θάνατο του Abel το 1971, έγινε γνωστή η πραγματική του ταυτότητα: ήταν ο William Fisher, ένας Άγγλος που είχε μεταναστεύσει στη Ρωσία με την οικογένειά του, όταν ήταν παιδί.

Ο Abel μιλούσε άπταιστα αγγλικά, γερμανικά, γίντις και πολωνικά. Υπηρέτησε σε μονάδα επικοινωνιών Κόκκινου Στρατού, και στη συνέχεια εργάστηκε ως καθηγητής ξένων γλωσσών μέχρι το 1927. Ο Abel εντάχθηκε στην OGPU, πρόδρομο της KGB, το ίδιο έτος. Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, υπηρέτησε ως αξιωματικός πληροφοριών στο γερμανικό μέτωπο. Μετά το τέλος του πολέμου απέκτησε ιδιαίτερη φήμη για τις επιχειρησιακές ικανότητές του, και είχε μια μακρά και επιτυχημένη σταδιοδρομία ως κατάσκοπος πριν από τη σύλληψή του το 1957.

Δεν είναι πλήρως γνωστό τί ακριβώς πέτυχε ώς ο ανώτερος "παράνομος" πράκτορας της KGB στις ΗΠΑ, είναι όμως αξιοσημείωτο ότι παρά τη σύλληψη και κράτησή του στις ΗΠΑ αντιμετωπίστηκε εξαιρετικά καλά μετά την επιστροφή του στη Μόσχα. Μεταθανάτια, το όνομά του μνημονεύτηκε επαινετικά, μαζί με άλλους γνωστούς πράκτορες-κατασκόπους, σε μια αναμνηστική έκδοση της Ρωσικής Υπηρεσίας Πληροφοριών το 1995.